Skagfirðingabók - 01.01.1996, Síða 157

KOMMÚNISTAR Á SAUÐÁRKRÓKI
vetrum voru þau, að á tímum kreppunnar fengu þeir mun
minna í sinn hlut en áður. Kreppan hafði því vissulega áhrif á
afkomu margra, en hugsanlega skipti hún ekki sköpum nema
fyrir fáa íbúa. Verst hefur ástandið verið fyrir þá sem fluttu í
þéttbýlið á kreppuárunum. Yfirleitt var það mjög fátækt fólk,
enda skipti fólk ekki um búsetu í hörðum árum ef það bjó við
þokkaleg kjör. A Sauðárkróki varð mikil fólksfjölgun á kreppu-
árunum, og um leið versnaði fjárhagur sveitarsjóðs umtalsvert.
Ætla má að straumur fólks í þéttbýlið sé helsta skýring á
versnandi ástandi sveitarsjóðs, en um leið jókst fátækrafram-
færsla án þess að útsvör hækkuðu.
I þessu ástandi var deild í Kommúnistaflokki Islands stofn-
uð á Sauðárkróki 1932. Kommúnistar beittu sér fyrir bættum
hag verkafólks og reyndu m.a. að hafa áhrif innan Verkamanna-
félagsins Fram og á ákvarðanir Verkakvennafélagsins Oldunn-
ar. Á Sauðárkróki var Alþýðuflokkurinn mjög öflugur og náði
KÍS aldrei að hnekkja veldi hans enda var fljótlega reynt að fá
Alþýðuflokkinn til samvinnu. Kommúnistar mynduðu meiri-
hluta í hreppsnefnd með Alþýðuflokki og Framsóknarflokki
árið 1934 og meirihluta í verkamannafélaginu með Alþýðu-
flokki frá 1936. Starfsemi hreppsnefndar virðist í fyrstu ekki
hafa breyst mikið með hinum nýja hreppsnefndarmeirihluta en
áður höfðu sjálfstæðismenn einir verið við stjórnvölinn. Ný
hreppsnefnd hafði þó frumkvæðið að einni stærstu framkvæmd
kreppuáranna, en það var undirbúningur að hafnargerð sem
veitti mikla vinnu. Á Sauðárkróki urðu engar meiriháttar
vinnudeilur á þessu tímabili, enda atvinna mjög einhæf eins og
fyrr segir.
Það sem einkenndi starf KIS sérstaklega var hin mikla blaða-
útgáfa sem deildin stóð fýrir. I Kotungi kom hugmyndafræðin
skýrt fram, og reynt var að heimfæra hana á ýmsar vinnudeilur.
Mest fýlgi fengu kommúnistar í hreppsnefndarkosningunum
1934, eða 23,6%, og var það langt yfir meðaltalsfýlgi Komm-
únistaflokksins á landinu öllu.
135