Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.1966, Blaðsíða 47

MÚLAÞING
45
ulan frá Gljúfurárdal og samstofna við Smjörfjallgarðinn. Heitir
byggðin Undir fjölium, allt frá Krossavík að Hrappsstöðum, þar
sem lagt er á Smj örvatnsheiði. Fyrir Krossavíkurlandi eru fjöllin
ókleif og skarðalaus, og rennur ekki vatn af fjöllunum um Krossa-
víkurland. Eru fjöllin eins og voldugur vörður um Krossavíkur-
land að sunnan og gefa öllu umhverfi fastan og öruggan svip, ákveð-
inn, sjálfstæðan og einkennandi. Þetta umhverfi verður öllum
ljúft, sem kynnast því, og svipmót þessara fjalla og þessa umhverf-
is virðist mótast í 'hug þeirra, sem þessu kynnast til hlítar, einkum
þeirra, sem þar alast upp. Þessu hefur verið þannig farið með Gutt-
orm Þorsteinsson og börn hans, sem fóru til Ameríku, eins og
fyrr segir. Það var um 1950, að kona ein hér í Reykjavík tjáði
mér í síma, að hjá sér væri stúlka frá Ameríku, ættuð úr Vopna-
firði og þyrfti að fá upplýsingar um frændfólk sitt í Vopnafirði,
sem hún ætlaði að heimsækja. Ég brá við og hitti stúlkuna. Hún
kvaðst Lilja heita, starfa í sendiráði Bandaríkjanna í Oslo, hafa
nú sumarfrí og vildi koma í Vopnafjörð, og hefði afi sinn búið í
Krossavík og heitið Guttormur og komið þaðan til Ameríku. Ég
kvaðst miálinu og ættinni allvel kunnugur og sagði henni að vitja
til mín þess, er ég taldi nauðsynlegt fyrir hana að hafa með sér aust-
ur, því að nú voru ekki nánir frændur til staðar utan i Möðrudal.
Tók ég nú saman allmikinn ættardoðrant fyrir hana, er hún svo
vitjaði til mín. Tókum við rækilegt tal saman. Þetta var stórvel
menntuð stúlka, hafði ferðazt víða um Ameríku og einkum veitt
fjöllunuin athygli og síðan um Noreg og Vestur-Evrópu. En öll
voru þessi fjöll svo sem ekkert til að tala um. Hún þóltist viss um,
að nú fengi hún að sjá fjöll, sem nokkuð kvæði að: Krossavíkur-
fjöllin. Hún var komin til að sjá Krossavíkurfjöllin. Það var auð-
beyrt, enda auðséð, að hún hafði alizt upp með þeim. Þau hefðu
farið til Ameríku og staðið þar í sálum foreldra hennar, hún hafði
séð þau í fögnuði foreldra sinna, há, mikilfengleg og fögur í end-
urminningunni, sem þau áttu fegursta frá æskuheimkynnum. Nú
ætlaði hún að sjá þau og endurnýja fyrir komandi kynslóðum.
,.Eru þau ekki óskaplega falleg?“ spurði hún með barnslegri for-
vitni, sem hún vild.i fá svarað fyrirfram til þess að vera enn þá
vissari um, að hún væri ekki að vaða neinn reyk. Fyrir 50 árum