Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.1966, Blaðsíða 186

Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.1966, Blaðsíða 186
182 MÚLAÞING fara atómljóða, og ef ég skil fyrra orðið rétt, á hann með því við, að svokölluð „atómljóð“ séu ort undir áhrifum þessarar vísnagerðar sem eins konar framhald af henni. Ef „atómljóð" tákna hér það sama og nútímaljóð í óbundnu máli eða öðru- vísi bundnu en áður gerðist, m. ö. o. sú ljóðagerð öll, sem talin er hefjast með kvæði Jóhanns Sigurjónssonar, Sorg, þá verður ekki betur séð en höf. hafi býsna rangt fyrir sér. Hér virðist um ekkert annað að ræða en eins konar gruggfót eða botnfall eldri hátta, enda eru flestar vísurnar í þeim Ljóðabálki, sem Halldór hefur safnað og birtir hér, beinlínis ortar undir þeim háttum alla vega skrum- skældum, og það er þessi skrumskæl- ing, vansköpunarbasl eða skopstæl- ing, sem að öðrum þræði gerir þær skemmtilegar á sama hátt og afkára- legar myndir. Þær eiga fátt skylt við nútímaljóð, tónn þeirra er allur ann- ar, þótt finna megi lík einkenni í einstaka vísu. Er það ekki fyrst og fremst svona kveðskapur, sem hingað til hefur verið kallaður leirburður hér á landi, en ekki sá formslípaði, en efnisvana kveðskapur, sem höf. kallar því nafni? Virðing Islendinga fyrir formi og aðdáun þeirra á vandasöm- um bragarháttum hefur verið of rík, til þess að þeir veldu dýrt kveðinni vísu leirburðarheitið, enda þótt efnið væri næsta rýrt. Og það virðist eink- um þessi grein ljóðagerðar, sem sum- ir, einkum aðstandendur og ættingjar höfundanna, líða önn fyrir, enda er höf. það ljóst. Þess vegna notar hann dulnefni á skáld sín flest. Samt sem áður er það skemmtileg- ur leir, sem framreiddur er hér, fullur af fyndni, undarlegum hugmyndum, ankringislegu ljósi, t. d. erindið úr Oddhildarbrag og eftirmælin um Grána, sem túlka djúpa saknaðar- kennd með skaðasærindum, ósvikin skopstæling á hestavísum og eftir- mælum með alvörublæ. Sumar vísurn- ar eru svona og svona, en margar sprenghlægilegar og ágætt sýnishorn af ósviknum leirburði, sem ekki þarf að vanmeta, enda þótt skáldfífla hlutur sé. Fjórir næstu kaflar eru frásagnir af Héraði og úr Borgarfirði frá síðari hluta 19. aldar og fram yfir aldamót. Hinn fyrsti er um Þótu Einarsdóttur ömmu höfundar, orðheppna konu og öra í geði. Hún fór víða um sveitir Fljótsdalshéraðs rekin áfram af innra eirðarleysi og sáldraði í slóð sína málfögrum tilsvörum, sem enn er minnzt. Ég hef heyrt greindan og smekkvísan mann halda því fram, að hann hafi aldrei heyrt jafnfagurt og myndríkt mál og af vörum þessarar konu. Halldór hefur sjálfsagt bjargað því, sem bjargað verður af þessu fá- gæta tungutaki, og er þátturinn ritað- ur af skilningi og hreinskilni. Tveir næstu þættir eru byggðir á frásögnum Arna Steinssonar og Þor- bjargar Steinsdóttur frá Njarðvík og fjalla um lífshætti og lífsbaráttu al- mennings einkum í Borgarfirði og Njarðvík á áðurgreindum tíma. Báð- ir þessir þættir eru greinargóðir, einkum þó hinn síðari, sem hafður er eftir Þorbjörgu og lýsir daglegu lífi Njarðvíkinga, sem einkum eru kunnir af sögum um manntak og tómlæti. „Nóg verður blíðan í nótt“, var orð- tak þeirra, er þeir voru hvattir til brottfarar úr kaupstað og urðu seint fyrir, lögðust síðan fast á árarnar og skiluðu sér. Ég fæ ekki betur séð en
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164
Blaðsíða 165
Blaðsíða 166
Blaðsíða 167
Blaðsíða 168
Blaðsíða 169
Blaðsíða 170
Blaðsíða 171
Blaðsíða 172
Blaðsíða 173
Blaðsíða 174
Blaðsíða 175
Blaðsíða 176
Blaðsíða 177
Blaðsíða 178
Blaðsíða 179
Blaðsíða 180
Blaðsíða 181
Blaðsíða 182
Blaðsíða 183
Blaðsíða 184
Blaðsíða 185
Blaðsíða 186
Blaðsíða 187
Blaðsíða 188
Blaðsíða 189
Blaðsíða 190
Blaðsíða 191
Blaðsíða 192
Blaðsíða 193
Blaðsíða 194
Blaðsíða 195
Blaðsíða 196
Blaðsíða 197
Blaðsíða 198
Blaðsíða 199
Blaðsíða 200
Blaðsíða 201
Blaðsíða 202
Blaðsíða 203
Blaðsíða 204
Blaðsíða 205
Blaðsíða 206

x

Múlaþing: byggðasögurit Austurlands

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Múlaþing: byggðasögurit Austurlands
https://timarit.is/publication/1153

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.