Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.1981, Blaðsíða 42

40
MÚLAÞING
timbri og gjarnan járnvarðir, tvöfaldir og einangraðir með einhvers
konar tnSði, sennilega heyrudda. Þakið var einföld timbursúð, negld á
sperrur með pappa og bárujárni. A gólfinu var fjörumöl.
Þess má geta að fyrsta ísgeymslan á Brimnesi var grafin í jörð og gerð
með það fyrir augum að veita í hana vatni og láta það frjósa ,,á
staðnum.“ (Austri 9. nóv. 1894). Þetta var reynt víðar, t.d. á Norðfirði.
Frystiskúrinn var neðan eða sunnan við ískjallarann, um 3 m á breidd
en jafnlangur stafninum á seinni árum — hafði verið lengdur. Skúrinn
var klæddur með óplægðum viði og einfalt járn á þakinu, enda skipti
einangrun þar litlu sem engu máli. Dyr voru úr skúrnum inn í
ísgeymsluna og þar fyrir þykk einangruð hurð. Svo voru dyr á móti
suðri, þ.e. sjávarmegin. Steypt gólf var í skúrnum eins og ég man hann,
en ekki veit ég frá hvaða tíma steypan var.
Frostgeymslan var í fyrstu í sérstöku húsi, þó áföstu, utan eða austan
við ískjallarann sunnanverðan. Síðar þegar ískjallarinn var endur-
byggður var hún höfð í suðausturhorni hans. Um tíma voru geymslu-
húsin tvö, annað fyrir útgerð Konráðs sérstaklega. Þau stóðu hlið við
hlið við austurvegg ískjallarans, hús Konráðs norðar. Þau sneru göflum
að geymslunni og voru tengd með kvistum á þaki hennar. Heimildar-
maður ao þessu er Páll Vilhjálmsson, fyrrum hreppstjóri á Brekku.
Hvenær hús Konráðs var byggt og svo rifið aftur er nú ekki vitað.
Ég giska á að þessi hús hafi verið nálægt 4x4 m að flatarmáli og
vegghæð hin sama og í kjallaranum. Reynt var að einangra útveggi eins
vel og framast var unnt og sömuleiðis loftið. Hæð inni giska ég á að hafi
verið 2 m. Gengið var inn í geymslu að austan úr litlum skúr. Var hurðin
ákaflega þykk og dyrnar ekki háar en þó nærri manngengar. Minnir mig
jafnvel hurðirnar vera tvær og opnaðist þá önnur út og hin inn. Rifa var
á aðalhurðinni hæfilega stór til þess að renna inn síldinni eins og hún
kom frosin úr pönnunum sem síðar greinir. Þessari rifu var svo
vandlega lokað á milli. Um tíma a.m.k. var geymslan hólfuð í tvennt og
eitthvað var af hillum á veggjum.
Loks er að segja frá frystibúnaðinum. Innan á hinum einangruðu
veggjum frystiklefans voru ,,kisturnar“ fyrir kuldablönduna. Þær gætu
hafa verið 20-30 cm þykkar og var sú hliðin sem inn vissi að geymslunni
úr einföldu, sléttu járni.
Eins og fyrr segir var loftið yfir beitugeymslunni einangrað. Ofan á
því var vandað gólf úr plægðum gólfborðum. Út við veggina allt um
kring voru svo opin á kistunum. Hve þétt þau voru man ég ekki. Giska
ég á, að þau hafi verið 35 cm löng og 15 cm breið. Yfir þeim var tvöfalt