Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.1981, Page 103

MÚLAÞING
101
landinu. (Áttir þessar eru ekki teknar eftir áttavita.) Farvegurinn er
allur grasi gróinn og kallaður Jökullækur. Þetta sannar raunverulega
þátt Jöklu í samruna vatnanna. Hún var alltaf kólgufuU af jökuUeðju og
hefur það ráðið litnum. Lagarfljót, sem er þó talið jökulvatn, er aðeins
skollitt og framburður lítill. Lagarfljót hefur samt ráðið nafninu og talist
stærri aðilinn, enda hefur það Lagarfljótsnafnið bæði í Fljótsdælu og
Njálu.
I þessum Jökullæk var afbragðs engi eins og alls staðar þar sem Jökla
vatnaði yfir. Við ,,Fljótskjaftinn“ er nú tekin steypumöl; efnið þekkti eg
strax af lyktinni og líka mölina, svo mikið áttum við Jökla saman að
sælda. Eftir að Ásgrímur hafði ekið mér heim til sín og eg þegið
góðgerðir, fór eg að hitta Ragnar bróður hans sem bjó þar skammt frá á
nýbýli byggðu úr landi Hólshjáleigu. Við Ragnar gengum svo inn að
Einarsstekk, sem ekki mun vera gamalt nafn, gæti verið kenndur við
Einar langafa minn sem bjó á Hóli fyrir um 180 árum. Þarna við
JökuUækinn hyggur Ásgrímur að býlið Bakki hafi staðið til forna, býlið
sem Bakkavað er kennt við. Einmitt á þessum stað virðist hið mikla
vatnsfall hafa runnið í tveim kvíslum, á miUi þeirra er ofurlítiU hávaði.
Þarna virðist ekki hafa verið holbekkt, en svo mun víða hafa verið,
enda þetta mikla vatnsfall verið óreitt þar sem það féll í einu lagi. Vaðs
þessa er getið bæði í Fljótsdælu og Njálu, og þarna blífa ennþá örnefnin
Bakkatættur og Bakkatóttavegur. Ekki hefur mér orðið auðið að
krækja eða kanna allan þennan farveg, sem hefur lotið haUa landsins á
ýmsa vegu, en í Selfljót hefur þessi elfa fallið innan við Klúku sem næst
því býli sem Engilækur hét og nú fyrir löngu komið í eyði. Fljótið hefur
eftir samruna við Jökulsá verið feikna vatnsfaU og eftir að það féU í
Selíljót verið óreitt nema á áðurnefndum stað, Bakkavaði.
VI.
Liðsbón Flosa
Flosi er í þessari liðsbón látinn fara yfir fljótið á Bakkavaði. Þetta er
kunnugum kátleg frásögn. Hvað varðar Flosa um fljótið, bráðókunnug-
an mann og fljótið á stálís? Ekki neitt. Sjálfgefið er að hann fari
beinustu leið um hávetur öðruhvorumegin við það eða eftir því aUa leið
að Lagarfossi. Það þarf töluvert hugmyndaflug af ókunnugum manni að
fara að krækja út að Steinboga og fyrir neðan það.
Leynist hér ekki saga bak við söguna? Að hyggju Barða Guðmunds-
sonar er Flosi í þessari liðsbón í gervi Þorvarðar Þórarinssonar. Þarna