Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.1981, Síða 120

118
MULAÞING
vinslita dró ekki og leið ekki á löngu þar til greitt var úr flækjunum. Allt
komst í samt lag og hélst svo til leiðarloka.
Víða voru þrengsli á heimilum þar sem farskóli var til húsa. Urðu
heimamenn fyrir ýmsum óþægindum þessvegna meðan á stóð. Þess
voru dæmi að húsráðendur rýmdu herbergi sín fyrir kennaranum og
hírðust í einhverri smá kytru yfir skólatímann. Þó vissi ég ekki til þess
að örðugleikar væru því samfara að útvega skólastað þegar þess var
farið á leit. Og oft buðu húsráðendur aðstöðu á heimilum sínum. Má
segja að allt stóð til boða, sem fyrir hendi var, til að kennara og börnum
mætti líða sem best. —
Flest skólabörnin gengu að heiman og heim, sum langa leið. Var það
oft örðug ganga, einkum í skammdegi og ófærð. Heimamenn og
kennarar gættu þess ávallt, að þau færu aldrei út í óveður frá skólastað
eða í tvísýnu útliti. Var þeim þá annaðhvort fylgt eða þá að þeirra var
vitjað að heiman. Þá var enginn sími, svo að ekki var vitað hvernig þeim
vegnaði á heimleiðinni.
Mér fannst hressing og ánægja að ganga með nemendum áleiðis
heim, ef með þurfti, og skildi ég þá ekki við þá fyrr en sást til bæjar, eða
þá að Ijós sást í glugga.
Þegar þetta er rifjað upp minnist ég þess meðal annars, að fyrrver-
andi námsmey vakti máls á því við mig eitt sinn er ég heimsótti hana,
hvort ég myndi eftir þegar ég fylgdi henni og skólasystur hennar yfir
lækinn.
Jú, ég hafði ekki gleymt því.
Það hafði verið úrhellisrigning allan daginn. Foráttu vöxtur var í ám
og lækjum. Að loknum kennslustundum vakti það athygli mína að tvær
stúlknanna voru seinni í heimanbúnaði en þær voru vanar. Mér kom í
hug lækurinn. Hann rann milli bæjanna, heimilis þeirra og skólabústað-
arins. Hann var að jafnaði aðeins smá spræna, en gat borið furðu mikið
vatnsmagn í stórrigningum og leysingum. Eg þóttist vita að stúlkurnar
hefðu beyg af læknum. Líklega hefi ég boðið þeim fylgd, en þær ekki
beðið um hana, því að þær voru ekki frekar. En hvað um það, öll
lögðum við af stað. Víst var lækurinn í versta ham, flæddi kolmórauður
yfir bakkana. En heilu og höldnu komust stúlkurnar yfir farartálmann
og héldu heimleiðis léttar í spori. Skildi þar með okkur að sinni.
Líklega er hollt að hafa í huga jafnréttisboðorðið, og geta um annað
atvik, hversdagslegt, eins og hitt. Þar átti smásveinn hlut að máli.
Hann minnti mig á það eins og konan, mörgum áratugum síðar:
„Manstu þegar þú barst mig heim á bakinu?“ sagði hann. — Nei, það