Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.1996, Qupperneq 131

Frá Jökuldalsfólki og Eiðaþinghármönnum
og Rósa, eða hinn 19. júlí 1858 í kirkjunni
á Eiðum. Ekki áttu þau fyrir höndum langa
samveru, því Þorfinnur lést eftir rétt tvegg-
ja ára hjónaband hinn 10. júlí 1860, aðeins
39 ára að aldri. Tvö börn þeirra lifðu eigi.
Ekki hafa þau verið vel efnum búin, því síð-
ar kemur á daginn við skipti eftir Þorfinn
1866 að búið var raunar eignalaust, og á því
hvíldi skuld. Er svona var komið var eðli-
legast að Bjöm kæmi heim með sína ungu
konu, og 1860 skráir Hofteigsprestur þau
burtfarin úr sókninni, til búskapar að Ás-
geirsstöðum.
Móðir Rósu, Sigríður Einarsdóttir, hafði
þá upp á síðkastið verið á vegum Sigurðar
sonar síns sem fyrr er getið, og tengdadótt-
ur í Vopnafirði, en hann hafði 1848 gengið
að eiga Gróu Þorgrímsdóttur frá Búastöð-
um, f. um 1820. Er þeirra lítið eitt getið í
Ættum Austfirðinga (192) en ekki kom ætt
frá þeim. Vorið 1860 er Sigríður burtvikin
frá Teigi, til dóttur sinnar og tengdasonar að
Ásgeirsstöðum, og tók hún með sér sonar-
dóttur sína Önnu Sigurðardóttur sem þá var
12 ára. Við húsvitjun árið eftir eru þær
horfnar úr Eiðasókn, hafa sennilega farið til
Vopnafjarðar á ný þó kirkjubókin þegi yfir
því. Einnig er dóttir þeirra Bjöms og Rósu,
Sigríður sem fædd var í Merki nú alveg
horfin úr kirkjubókum og kemur hvergi
fram eftir það.1 Árið 1867 er talið afarhart
ar hvað veðurfar snerti, en stundum sýnist
sem veðrátta hafi verið mildari inn til dala.
Þá um vorið voru tvær litlar stúlkur sem
báðar voru fæddar snemma árs 1867, send-
ar til Jökuldals, til uppfósturs á Hákonar-
stöðum til frændfólks, og voru það þær Sig-
ríður Bjömsdóttir frá Ásgeirsstöðum og
Guðbjörg Runólfsdóttir frá Snjóholti, en
faðir hennar var bróðir þeirra Snjóholts-
systra á Jökuldalnum þ.e. Guðbjargar og
Halldóru Jónsdætra sem báðar giftust inn í
Hákonarstaðaætt. Báðar þessar fósturdætur
fóru vestur um haf með Hákonarstaðafólki
1873 og 1876, en ekki hefur mér tekist að fá
vitneskju um þær vestra.
Um árferði og atvinnulíf
Segja má að á búskaparárum Björns og
Rósu hafi skipst á skin og skúrir í árferði
fram til 1865, en eftir það fram til 1870
voru allt ísaár, sögð í heimildum hvert öðru
verra, og af því leiddi lélega grassprettu og
fénaðarhöld, og um miðjan október 1868
urðu stórkostlegir fjárskaðar í fjögurra sól-
arhringa stórhrfð, og einnig fórust hross, og
er ekki að efa að það veður hefur verið
slæmt á Uthéraði, en einnig upp til dala.
Við sjávarsíðuna varð tjón á bátum og hús-
um.
Á einokunartímanum sóttu Eiðaþinghár-
menn verslun til Stóru-Breiðuvíkur við
Reyðarfjörð, en eftir það til Eskifjarðar.
Áður, stuttu fyrir og eftir 1800 var raunar
dálítil verslun á Hánefsstaðaeyrum við
1 í Ættum AustfirSinga segir (3175): „Björn Bjarnason bjó lítið, íEiðaþinghá eitthvað, átti Rósu“. Fremur er þetta
nú snubbótt, og ekki er getið barna þeirra. Fyrsta vetur þeirra á Asgeirsstöðum andaðist faðir húsbóndans, Bjarni
Einarsson, hinn 10. mars 1861, talinn 71 árs, og við þaðfengu þau Rósa ábúðina að hálfu, en áður hafði verið þrí-
býlt þar. Skömmu síðar giftist Ragnheiður aftur Gesti Sigurðssyni beyki á Seyðisfirði ogflutti burt, en annar ábú-
andi kom í Asgeirsstaði við hlið Björns og Rósu. Björn og Rósa bjuggu á Asgeirsstöðum í 12 ár, eða þar til Björn
lést 1872. A þeim árum fœddustfjögur börn þeirra: Gunnarf. 18. mars 1862: Bjarni Sigbjörnf. 31.janúar 1865,
lést 4 ára; Sigríður önnur f. 7. janúar 1867 og Bjarnif. 15. nóvember 1869, lést 12 ára. Þannig lifðu einungis tvö
af börnunum, þau Gunnar og Sigríður á Hákonarstöðum.
129