Orð og tunga - 01.06.1990, Blaðsíða 53

SigrÚn Helgadottir
Um Tölvuorðasafn
Frá því haustið 1978 hef ég verið formaður orðanefndar sem starfað hefur
á vegum Skýrslutæknifélags Islands, en Skýrslutæknifélagið er félagsskapur á-
hugamanna um tölvutækni og gagnavinnslu. Orðanefnd hafði starfað á vegum
félagsins frá stofnun þess árið 1968 og sent frá sér tvö fjölrit með heitum á hug-
tökum úr tölvutækni og gagnavinnslu; hið seinna kom út árið 1974. Síðan árið
1978 hefur orðanefndin sent frá sér þrjú rit, Tölvuorðasafn (1983) með íslensk-
um og enskum heitum á rösklega 700 hugtökum úr tölvutækni og gagnavinnslu,
Orfilmutækni (1985), skrá með hugtökum úr örfilmutækni ásamt enskum og ís-
lenskum heitum og íslenskum skýringum og aðra útgáfu Tölvuorðasafns (1986)
með íslenskum og enskum heitum og íslenskum skýringum á tæplega 2600 hug-
tökum.
Skipuleggjendur þessarar ráðstefnu hafa beðið mig að greina frá vinnu minni
og orðanefndarinnar við Tölvuorðasafnið og er mér ljúft að verða við þeirri beiðni.
Nú eru að vísu liðin þrjú ár frá því að Tölvuorðasafnið kom út hið annað sinn
svo að sumum gæti fundist sem verið væri að tala um gamlar lummur. Þeir sem
sitja þessa ráðstefnu hafa þó sennilega meiri áhuga á þeim aðferðum sem beitt
var heldur en tækninni sem hugtökin í bókinni fjalla um. Aðferðirnar hafa varla
orðið úreltar á þremur árum.
Verkefnið sem orðanefndinni var falið af stjórn félagsins var mjög óljóst. Þó
virtist það í aðalatriðum vera fólgið í því að gera Islendingum kleift að tala og
skrifa um tölvutækni og gagnavinnslu á íslensku. En við vissum að sjálfsögðu
ekki hvernig við ættum að ná því markmiði.
Mér hugkvæmdist fljótt sá möguleiki að athuga hvað aðrir liefðu gert. Mál
tölvutækninnar er enska og því hljóta fleiri þjóðir en Islendingar að hafa staðið
frammi fyrir því vandamáli að þurfa að tala og skrifa um tölvutækni á sinni eigin
þjóðtungu. Eg komst að því að Danir, Norðmenn og Svíar höfðu þegar gefið út
tölvuorðasöfn. Þeir liöfðu byggt þau á alþjóðlegum staðli um orðaforða í tölvu-
tækni og gagnavinnslu. I þessum staðli er sett fram hugtakakerfi greinarinnar
ásamt enskum og frönskum heitum hugtaka og skýringum á ensku og frönsku.
Norrænu orðasöfnin voru í aðalatriðum þýðing á þessum staðli. I þeim voru
norskar, danskar eða sænskar samsvaranir enskra heita og skilgreiningar á við-
komandi máli. Norrænir frændur okkar taka frjálslegar upp enska stofna en við.
Samt getum við ýmislegt lært af þeim í sambandi við skipulag íðorðastarfsemi.
31