Orð og tunga - 01.06.1990, Blaðsíða 93

Orn Kaldalóns: Þýðingastarfsemi IBM
71
5 Samskipti
Mikið er undir því komið að samskipti þýðingastöðva við rannsóknarstofur séu
sem liprust. Vandinn er sá að rannsóknarstofurnar eru gríðarstórar, svo að starfs-
menn skipta oftast þúsundum, og verður því að skipuleggja samskiptin sem
best. Venjulega mynda rannsóknarstofurnar tiltölulega fámennan þjónustuhóp
(á ensku National Language Group) sem sér um samskipti við þýðingastöðvarnar
og miðlar þeim upplýsingum frá rannsóknarstofunum. Þar með losna hönnuð-
irnir sjálfir undan beinu kvabbi og tryggt á að vera að allar þýðingastöðvarnar
fái sömu upplýsingar.
Upplýsingarnar berast um tölvunet, oft frá einni rannsóknarstofu til allra
þýðingastöðva. Ef þýðingastöð hyggst leita vitneskju um ákveðið vandamál er
henni ráðlagt að senda beiðni til rannsóknarstofu, en ekki til allra hinna þýð-
ingastöðvanna líka. Slíkt spurningaflóð myndi aðeins valda auknu álagi en ekki
hafa hagnýtan tilgang.
Samkomulag um þýðingu á sér stað með þessum hætti:
• Rannsóknarstofa sendir boð um tölvunetið um að hönnun sé langt komin á
tilteknum búnaði, livort heldur er hugbúnaði eða vélbúnaði. Tekið er fram
hvaða hluta búnaðarins á að þýða og reynt að meta hve mikið umfangið
er, í orðum eða línum talið. Tilgreint er hvenær verkinu verði að vera lokið
í síðasta lagi, ef þýdda útgáfan á að komast á markað um leið og frumgerð
búnaðarins. Þá er og tekið fram hvenær búast má við fyrstu textum til
þýðingar.
• Þýðingastöðvarnar reyna að meta hversu mikinn tíma tekur að þýða bún-
aðinn á þjóðtungurnar, hverja fyrir sig. Þýðingarnar hafa reynst misjafn-
lega tímafrekar og erfiðar eftir því hvaða tungumál á í hlut. Margs konar
vandi kemur fram að því er varðar aðlögun að ritvenju og málkerfi. Að
því leyti hafa íslenska, finnska og þýska reynst einna erfiðustu tungumálin.
Gera verður áætlun um mannafla við þýðingarnar sjálfar og kerfisfræði-
lega vinnu sem leggja þarf fram. Þá þarf að meta kostnað í sambandi við
vélbúnað, húsnæði, ferðalög o.fl.
• Að loknu mati á ofangreindum þáttum senda þýðingastöðvarnar rannsókn-
arstofu kostnaðaráætlun og gera jafnframt grein fyrir því hvenær áætlað er
að skila fullbúinni þýðingu. Rannsóknarstofan sendir kostnaðaráætlunina
síðan til baka með nánari skýringum á viðfangsefninu svo og athugasemd-
um ef þurfa þykir. Ef áætlunin er samþykkt er gengið endanlega frá henni
og er þýðingastöðin skuldbundin til að fara eftir ákvæðum hennar.
Erfiðleikarnir sem blasa við framleiðendum við fyrstu áætlun eru einkum
fólgnir í að meta umfang verksins, hve mikið eigi að þýða. Við frumhönnun á
nýju kerfi, sem er ætlað að hleypa nýjungum inn á markaðinn, er vandasamt að
gera haldgóða áætlun um línufjölda í þeim texta sem þýða skal. Oft er hönnun
ekki alveg lokið þegar forritun hefst. Hönnun og forritun geta tekið svo langan
tíma að stundum koma upp nýjar kröfur áður en forritun er lokið.