Tímarit Máls og menningar - 01.06.2009, Síða 36

H e n r y D av i d Th o r e a u
36 TMM 2009 · 2
að vettugi. Hvers vegna leysa þeir ekki sjálfir upp samband sitt við ríkið
og neita að greiða sinn skerf í ríkiskassann? Er samband þeirra við ríkið
ekki sama eðlis og samband ríkisins við alríkisstjórnina? Og er það ekki
af sömu ástæðum sem þeir hafa ekki veitt ríkinu viðnám og að ríkið
hefur ekki veitt alríkisstjórninni viðnám?
[2] Hvernig getur nokkur maður látið sér nægja að hafa einhverja
skoðun og gert sig ánægðan með það? Er nokkur ánægja í því fólgin, ef
hann telur sér misboðið? Ef nágranni þinn svíkur þig um einn einasta
dollar, þá gerir þú þér ekki að góðu að vita að þú hafir verið svikinn eða
að segja að þú hafir verið svikinn, eða jafnvel að biðja hann um að greiða
þér það sem þér ber, þú gerir strax gangskör að því að fá alla upphæðina
til baka og sjá til þess að þú verðir aldrei svikinn aftur. Að grípa til
aðgerða út frá sannfæringu – að gera sér grein fyrir hvað sé rétt og fram-
kvæma síðan – breytir málunum og tengslum; slíkt er í eðli sínu bylting
og byggist ekki að öllu leyti á því sem áður var. Það sundrar ekki aðeins
ríkjum og kirkjudeildum, það sundrar fjölskyldum, já það sundrar ein-
staklingnum, skilur á milli þess sem djöfullegt er í honum og guðdóm-
legt.
[3] Óréttlát lög eru til. Eigum við að láta okkur nægja að fara eftir
þeim eða eigum við að leitast við að bæta þau og fara eftir þeim þangað
til, eða eigum við að brjóta þau strax? Við það stjórnarfar sem hér ríkir
finnst mönnum yfirleitt að þeim beri að bíða þar til þeir hafa sannfært
meirihlutann um að breyta lögunum. Þeir telja að veiti þeir viðnám,
verði úrræðin verri en ríkjandi ófremdarástand. En ríkisstjórninni er
um að kenna að úrræðin eru illu ástandi verri. Hún gerir þau verri.
Hvers vegna er hún ekki fúsari til að taka frumkvæðið og koma á
umbótum? Hvers vegna lætur hún sér ekki annt um vitran minnihlut-
ann? Hvers vegna bregst hún ókvæða við og snýst til varnar áður en hún
særist? Hvers vegna hvetur hún ekki borgarana til að vera á varðbergi og
benda á galla sína og gera betur en hún ætlast til af þeim. Hvers vegna
krossfestir hún ævinlega Krist, setur Koperníkus20 og Lúther21 út af
sakramentinu, lýsir Washington22 og Franklin23 uppreisnarseggi?
[4] Það mætti halda að ríkisstjórn hafi aldrei ígrundað að valdi henn-
ar yrði afneitað vísvitandi og á raunhæfan hátt, eða hvernig getur
öðruvísi á því staðið að hún hefur aldrei sett við slíku fastmótaða,
hæfilega og viðeigandi refsingu? Ef eignalaus maður neitar, þó ekki væri
nema einu sinni, að vinna sér inn níu skildinga til handa ríkisvaldinu,
er hann fangelsaður og eftir því sem ég best veit án þess að nokkur lög
tilgreini hve löng fangavistin skuli vera, heldur fer hún einungis eftir
geðþótta þeirra sem settu hann bakvið lás og slá, en ef hann stelur níutíu
TMM_2_2009.indd 36 5/26/09 10:53:23 AM