Tímarit Máls og menningar - 01.06.2009, Page 43

B o r g a r a l e g ó h l ý ð n i
TMM 2009 · 2 43
[2] Hann var við annan gluggann, ég hinn, og ég sá að ef maður væri
þarna nógu lengi færi tíminn að mestu í að horfa út um gluggann. Ég var
ekki lengi að lesa það sem þarna var skrifað og skoða hvar fyrri fangar
höfðu brotist út, hvar rimlarnir höfðu verið sagaðir sundur og heyra
sögu ýmissa þeirra sem þarna höfðu dvalið, því ég komst að því að jafn-
vel þarna voru sögur og slúður sem aldrei barst út fyrir fangelsisveggina.
Líklega er þetta eina húsið í bænum þar sem vísur eru ortar og ganga
síðan manna á milli en eru aldrei gefnar út. Ég sá nokkuð langan bálk,
saminn af ungum mönnum sem náðst höfðu þegar þeir reyndu að flýja
og hefndu sín með því að syngja hann.
[3] Ég reyndi að þurrausa klefafélaga minn því ég var hræddur um að
ég hitti hann ekki aftur, en eftir nokkra stund benti hann mér á hvoru
rúminu ég ætti að sofa og lét mig um að slökkva á lampanum.
[4] Það var eins og að ferðast til fjarlægra landa, landa sem ég hafði
aldrei búist við að sjá, að liggja þarna eina nótt. Mér fannst að ég hefði
aldrei heyrt bæjarklukkuna slá áður eða kvöldhljóðin í þorpinu því við
sváfum við opinn glugga sem var innan við rimlana. Þetta var eins og
að sjá heimabæ minn í miðaldaljósi, Concordáin var orðin að Rínarfljóti
og svipir riddara og kastala bar fyrir augu mín. Þetta voru raddir góð-
borgaranna sem ég heyrði utan af götunni. Óviljandi sá ég og heyrði allt
sem sagt var og gert í kráareldhúsinu við hliðina á fangelsinu – algerlega
ný og sérkennileg reynsla fyrir mig. Þetta var nærmynd af heimabæ
mínum. Ég var staddur í honum miðjum. Ég hafði aldrei séð stofnanir
hans fyrr. Þetta er ein af sérkennilegustu stofnunum hans því á þessum
tíma var Concord héraðshöfuðstaður. Mér fór að skiljast við hvað íbú-
arnir sýsluðu.
[5] Næsta morgun var morgunmatnum stungið inn um gat á hurð-
inni í litlum ílöngum blikkbökkum sem pössuðu í gatið og í þeim hálf-
peli af súkkulaði, rúgbrauð og járnskeið. Þegar kallað var eftir ílátunum
aftur var ég nógu grænn til skila brauðbita sem ég hafði leift en félagi
minn greip hann og sagði að ég ætti að geyma hann til að eiga með
hádegis- eða kvöldmatnum. Skömmu seinna fór hann í heyskap þarna í
nágrenninu, en þangað fór hann á hverjum degi, og var ekki von á
honum aftur fyrr en á hádegi svo hann kvaddi mig og sagðist efast um
að hann sæi mig þegar hann kæmi til baka.
[6] Þegar ég kom út úr fangelsinu – því einhver hafði gripið inn í og
borgað skattinn33 – sá ég ekki að miklar breytingar hefðu átt sér stað á
almenningnum, ekki eins og sá sem settur er inn á æskudögum og staul-
ast út aftur gamall og gráskeggjaður, en samt höfðu meiri breytingar átt
sér stað – á bænum, ríkinu, landinu – meiri en tíminn einn hefði getað
TMM_2_2009.indd 43 5/26/09 10:53:24 AM