Tímarit Máls og menningar - 01.06.2009, Page 46

H e n r y D av i d Th o r e a u
46 TMM 2009 · 2
úruöflunum að hér get ég með árangri veitt viðnám, en ég get ekki
fremur en Orfeus breytt eðli stokka, steina og dýra.
[13] Mig langar ekki að eiga í útistöðum við nokkurn mann eða þjóð.
Mig langar ekki til að vera með hártoganir, vera smásmugulegur, eða
halda að ég sé eitthvað betri en nágrannar mínir. Ég held að mér sé
óhætt að segja að ég leiti frekar að einhverri átyllu til að fara eftir lands-
lögum. Ég er allur af vilja gerður til að fara eftir þeim. Í rauninni hef ég
ástæðu til að tortryggja sjálfan mig hvað þessu viðvíkur, og á hverju ári
þegar skattheimtumaðurinn birtist stend ég sjálfan mig að því að reyna
að skoða gerðir og viðhorf ríkis- og alríkisstjórnarinnar, og almennings-
álitið til að finna átyllu til að gera eins og hinir.
[14] Ég tel að ríkið geti fljótlega tekið þetta verk mitt algerlega úr
mínum höndum og þá verð ég engu meiri ættjarðarvinur en samlandar
mínir. Séð af lægra sjónarhóli er stjórnarskráin með öllum sínum göll-
um mjög góð: lögin og dómstólarnir eru virðingarverð, jafnvel þetta ríki
og núverandi ríkisstjórn Bandaríkjanna eru í mörgu tilliti aðdáunarverð
og einstök og hægt að vera þakklátur fyrir þau eins og svo margir hafa
sagt, en frá dálítið hærra sjónarhóli eru þau eins og ég hef lýst þeim: séð
frá enn hærra sjónarhóli og þeim hæsta, hver getur þá sagt hvað þau eru
eða hvort þau eru þess virði að yfirleitt sé á þau horft eða um þau hugs-
að?
[15] Ég læt samt ríkisstjórnina mig litlu varða og ætla að hugsa eins
lítið um hana og ég framast get. Þau eru ekki mörg augnablikin sem ég
lifi undir stjórn, jafnvel ekki í þessum heimi. Ef maður býr yfir frjálsri
hugsun, óheftu ímyndunarafli, og er ekki bundinn í báða skó, nokkuð
sem honum virðist aldrei standa lengi, geta vitgrannir stjórnendur og
umbótasinnar ekki valdið honum banvænu tjóni.
[16] Ég veit að flestir hugsa öðruvísi en ég, en þeir sem að atvinnu
helga sig athugunum á þessu og skyldum málum koma mér ekki meira
við en aðrir. Stjórnmálamenn og þingmenn, sem hrærast einvörðungu
innan kerfisins, sjá það aldrei skýrt og umbúðalaust. Þeir tala um að
hræra upp í samfélaginu en eiga sér engan samastað utan þess. Þeir
kunna að hafa til að bera ákveðna reynslu og skarpskyggni, og hafa
vafalaust fundið upp hugvitsamleg og notadrjúg kerfi sem við erum
þeim innilega þakklát fyrir, en allir vitsmunir þeirra og gagnsemi eru
innan ákveðinna og ekki mjög víðra marka. Þeim hættir til að gleyma
því að heimurinn stjórnast ekki af stefnuyfirlýsingum og hagkvæmni.
Daniel Webster skyggnist aldrei á bak við stjórnina og getur þess vegna
ekki rætt hana þannig að verulegt mark sé á takandi.35 Orð hans eru
vísdómsorð þeim þingmönnum sem hugleiða engar grundvallarumbæt-
TMM_2_2009.indd 46 5/26/09 10:53:24 AM