Tímarit Máls og menningar - 01.09.2011, Page 67

TMM 2011 · 3 67
Ingibjörg Sólrún Gísladóttir
Arabíska vorið
Í byrjun þessa árs urðum við vitni að sögulegum atburðum sem ekki
sér fyrir endann á og boða nýja tíma í Miðausturlöndum1. Ungt fólk
ruddi úr vegi hindrunum sem virtust óhreyfanlegar, gamlir valda-
karlar hrökkluðust frá völdum og rótgrónar einræðisstjórnir hrundu
á örfáum vikum. Allt gerðist þetta án miðstýringar og ofbeldis af
hálfu mótmælenda og í gegnum moldviðri hryðjuverkaumræðunnar
sjá Vestur landa búar að arabar eru rétt eins og þeir – fólk sem vill frið
og frelsi. En þó að mikilvægum hindrunum hafi verið rutt úr vegi er
enn langur vegur að markmiðinu um réttlæti, lýðræði og frelsi. Aftur-
haldsöfl eiga án efa eftir að ná vopnum sínum á ný en varla til lang-
frama. Lýðræðisþróunin í Miðausturlöndum verður ekki stöðvuð frekar
en í Mið-Evrópu 1848 eða Austur-Evrópu 1991. Fræjunum hefur verið
sáð og áður en langt um líður mun vaxa upp af þeim breytt samfélags-
skipan.
Byltingarárið 1848
Það er áhugavert að bera saman byltingarárið í Evrópu 1848 og bylt-
ingarnar í Miðausturlöndum núna. Margir hafa haldið því fram að fyrir
tilstuðlan öflugrar fjölmiðlunar og nýrra samskiptamiðla hafi byltingar-
hreyfingarnar í Miðausturlöndum borist jafn hratt yfir og raun ber vitni.
En öflugar og lífvænlegar hugmyndir hafa alltaf ferðast hratt og fundið
sér farveg þótt ekki sé fjölmiðlum fyrir að fara. Árið 1848 reis byltingar-
hreyfingin fyrst á Sikiley á Ítalíu í lok janúar, í febrúar reis fólkið upp í
París og í mars hafði hreyfingin borist til þýsku ríkjanna, Danmerkur,
Ung verja lands, Póllands og Sviss. Byltingarbylgjurnar bárust m.a.
hingað til Íslands og endurómuðu í orðunum „Vér mótmælum allir“ á
þjóð fund inum 1851 við tillögum um að Ísland yrði óaðskiljanlegur hluti
Danaríkis. Í Miðausturlöndum á þessu ári hófust mótmælin í Túnis í