Tímarit Máls og menningar - 01.09.2011, Page 82

I n g i b j ö r g S ó l r ú n G í s l a d ó t t i r
82 TMM 2011 · 3
að sumir þeirra hafa beinlínis lýst yfir stuðningi við aðgerðir NATÓ
gegn Gaddafi í Líbíu.
Ef einhverjar blikur eru á lofti í kjölfar uppreisnanna í arabaheim-
inum þá tengjast þær öðru fremur stöðu einstakra ríkja í skipan alþjóða-
mála þar sem ríkjahagsmunir, efnahagsmál og svæðapólitík tvinnast
saman í mikla flækju. Það er einfaldlega svo mikið í húfi; allt frá stöðu
Bandaríkjanna í Miðausturlöndum og deilu Ísraels og Palestínumanna
yfir í olíuhagsmuni Vesturlanda og ótta þeirra við aukinn straum inn-
flytjenda. Verkefnin sem ný stjórnvöld í arabalöndunum standa and-
spænis heima fyrir eru þar að auki tröllaukin, hvort sem er á sviði
stofnana- eða samfélagsuppbyggingar og margt á örugglega eftir að
versna áður en það batnar.
En uppreisnarmenn í Miðausturlöndum hafa tekið ákveðna forystu
í baráttunni fyrir lýðræðisumbótum og nú er tímabært fyrir fólk á
Vesturlöndum að fylgjast vel með, læra og draga réttar ályktanir.
Tilvísanir
1 Þessi grein varð til eftir heimsókn til Jerúsalem og Ramallah í lok maí. Greinin byggir annars
vegar á samtölum við fjölmarga aðila sem fylgst hafa með stjórnmálum á svæðinu í áratugi og
hins vegar á ýmsum greinum sem birst hafa í tímaritum og vefmiðlum.
2 Í þeim hópi er m.a. Hassan Khadar ritstjóri arabíska bókmenntatímaritsins Al Karmel Journal,
sem er svipað Tímariti Máls og menningar, en Hassan hefur skrifað talsvert um arabíska vorið
í tímaritið. Margt í þessari grein er niðurstaða samræðna við hann.
3 Greining á ástæðum búsáhaldabyltingarinnar hefur því miður verið þessu marki brennd og
jafnvel má halda því fram að ákveðin öfl hafi hag af því að láta umræðuna einskorðast við
meinta sekt tiltekinna einstaklinga. En það er efni í aðra grein.
4 Gamal Abdel Nasser var einn af forystumönnum egypsku byltingarinnar 1952 þegar konung-
dæmið var aflagt. Hann var forseti Egyptalands 1956–1970.
5 Alawítar eru trúarhópur sem oft er talinn til shia múslima. Þeir eru aðallega í Sýrlandi en
finnast líka í Líbanon og Tyrklandi.
6 Ísraelsríki var stofnað 14. maí 1948 og meðal Palestínumanna er sá atburður kallaður „nakba“
eða hörmungin. Þeir minnast Nakbadagsins þann 15. maí árlega.
7 Ágæt umfjöllun um uppreisnina í Kaíró og stöðu kvenna er m.a. í þessari grein: http://www.
opendemocracy.net/5050/hania-sholkamy/from-tahrir-square-to-my-kitchen, sótt 15. apríl
2011.