Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.09.2011, Blaðsíða 111

Tímarit Máls og menningar - 01.09.2011, Blaðsíða 111
TMM 2011 · 3 111 Ólafur Páll Jónsson Siðleysi á heimsmælikvarða Í fornöld var heimurinn ekki mælikvarði á það sem gert var og því var útilokað að gera nokkuð á heimsmælikvarða. Egill Skallagrímsson orti ódauðleg kvæði, bæði á Íslandi, í Noregi og á Bretlandi, en þetta voru bara kvæði ort á ólíkum stöðum og heimurinn gat kært sig kollóttan um þennan kveðskap. Og þegar Egill drap einhvern eða framdi önnur ódæði, þá voru það líka ósköp staðbundin ofbeldisverk. Að Agli gengnum komu aðrir garpar en þeirra dáðir og ofbeldisverk voru jafn staðbundin. Þannig hélst þetta meira og minna fram undir iðnbyltingu. Nú er hins vegar svo komið að flest sem við gerum hefur víðtækar afleiðingar og það jafnvel þótt verkin jafnist ekki á við kveðskap Egils Skallagrímssonar og siðleysið sé ekki jafn óheflað og hömlulaust og hjá honum. Okkar lítilsigldu athafnir eru margar hverjar beinlínis siðlausar – ekki vegna þess að einhver liggi dauður eftir, heldur vegna hins að í okkar hversdags- legu athöfnum leggjum við okkar að mörkum til að gjörvallt lífríki jarðar verði fyrir hrikalegu áfalli. Þess vegna eru okkar lítilsigldu athafnir ekki bara siðlausar – þær eru siðlausar á heimsmælikvarða. Það er að vísu mögulegt að þessar hörmungar bitni ekki sérlega illa á okkur sem nú erum í blóma lífsins á Íslandi en hitt er alveg víst að þær eiga eftir að koma mjög illa við mjög marga aðra. Sem varnarviðbragð gætum við tamið okkur skeytingarleysi – við gætum einbeitt okkur að einhverju jákvæðu og gleðilegu – og það getur vel verið að einhverjir geti fetað sinn stíg, frá vöggu til grafar, án þess að horfast í augu við afleiðingar gerða sinna og án þess að taka siðferðilega afstöðu til eigin lífs. En þótt menn kunni að finna skjól í eigin fávisku breytir það engu um siðleysið. Einhverjum finnst kannski dálítið langt gengið að segja að hversdags- legar athafnir okkar séu siðlausar á heimsmælikvarða þegar við gerum ekki annað en að taka þátt í því lífi sem viðtekið er hér á Íslandi. Hér
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144

x

Tímarit Máls og menningar

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.