Tímarit Máls og menningar - 01.09.2011, Síða 75

A r a b í s k a v o r i ð
TMM 2011 · 3 75
kerfis þar sem pólitísk og efnahagsleg völd eru mjög samofin. Þar
sem hið æðsta boðorð er að gefa aldrei neitt eftir gagnvart meintum
and stæðingum heldur ganga milli bols og höfuðs á þeim. Tími slíkra
stjórnar herra er vonandi að renna út – í Ísrael eins og annars staðar.
Atburðarásin á herteknu svæðunum getur hins vegar ráðist töluvert af
því hvernig mál þróast í Sýrlandi. Bashir al-Assad hefur vissulega verið
skilgreindur sem einn af höfuðandstæðingum Ísraels en hann hefur
engu að síður átt ríkan þátt í að koma í veg fyrir átök á „landamærum“
Ísraels og Sýrlands þrátt fyrir hernám Ísraels á Golanhæðunum frá því
í 6 daga stríðinu 1967. Hann hefur því viðhaldið ákveðnum stöðug-
leika á svæðinu. Nú bregður hins vegar svo við að hópar afkomenda
palestínskra flóttamanna hafa ítrekað farið yfir landamærin og telja
margir að það sé gert með vitund og vilja al-Assad sem með þessu hafi
viljað senda Ísraelsmönnum skilaboð um það sem gerast myndi ef þeir
blönduðu sér með einhverjum hætti í átök hans við mótmælendur í
Damaskus. Skilaboðin eru í raun þau að stjórnvöld í einu landi eigi
ekki að skipta sér af meðferð stjórnvalda í öðru landi á þegnum sínum.
Ef hins vegar lýðræðisöflin ná undirtökum í Sýrlandi, Egyptalandi og
Túnis mun almenningur í þessum löndum eflaust þrýsta á stjórnvöld að
styðja siðferðilega og pólitískt við bakið á Palestínumönnum. Málstaður
Palestínumanna nýtur einfaldlega mjög víðtæks stuðnings hjá almenn-
ingi þessara landa enda margir palestínskir flóttamenn búsettir þar
auk þess sem sameiginlegt tungumál og menningararfur tengir fólkið
saman. Öðru máli gegnir um gyðinga í Ísrael sem tala hebresku og
eiga að ýmsu leyti meira sameiginlegt með Evrópu en arabaheiminum.
Margir líta einfaldlega á Ísrael sem ruddann á svæðinu sem kominn sé
tími til að stoppa af.
En arabíska vorið gæti líka haft í för með sér nýja nálgun á deilur
Ísraels og Palestínumanna. Kynslóðir í arabaheiminum hafa verið aldar
upp við að skipta frelsi út fyrir meint öryggi. Valdstjórnirnar hafa slegið
eign sinni á samúð fólksins með Palestínumönnum og notað deiluna við
Ísrael til að brjóta hvers kyns andstöðu á bak aftur og réttlæta neyðarlög
og mannréttindabrot. Þar með hafa þau gert bæði eigið fólk og
Palestínumenn að fórnarlömbum sem á endanum dregur allan mátt úr
fólki. Margir Egyptar eiga erfitt með koma heim og saman því áratuga
harðræði sem þeir hafa mátt þola í nafni málstaðar Palestínumanna og
svo hinu að Egyptaland er helsta stoðin undir ameríska „friðarferlinu“
í Miðausturlöndum.
Margt ungt fólk lítur á þetta sem átök fyrri kynslóða og er búið að fá
nóg af þessari deilu. Þau vilja ná henni upp úr þeim djúpu hjólförum