Tímarit Máls og menningar - 01.09.2012, Blaðsíða 36

H a u k u r I n g va r s s o n
36 TMM 2012 · 2
„Þetta er rosalega spennandi tími í Íslandssögunni og á sér vissa sam­
svörun við okkar aðstæður í dag, þótt við sitjum hérna inní í kyntu steinhúsi
með allt til alls. Við gengum í gegnum fjármálahrun og siðferðilegt hrun
í leiðinni og þurftum að horfast í augu við okkur sjálf sem þjóð og okkar
möguleika og velta því fyrir okkur hvernig við ætlum að rata út úr þessu
öllu. Björn og hans vinir, Eggert Ólafsson og Magnús Ketilsson og fleiri, voru
helstu raddir þessa tíma. Þeir vildu reisa Íslendinga á fætur og mennta okkur
og þeir höfðu stórbrotnar hugmyndir um það hvernig við ættum að sækja
fram. Það eru alltaf að fæðast og verða til nýjar hugmyndir um það hvernig
við getum nýtt okkar auðlindir og þetta fannst mér bara eiga svo augljósa
samsvörun við margt sem við erum að gera í dag. Þannig að það sagði sig
einhvern veginn sjálft að skrifa þessa bók.
Ef rithöfundar finna hjá sér hvöt til að fjalla um liðinn tíma og ganga í
þennan sagnasjóð þá eru þeim frjálsari hendur gefnar en t.d. sagnfræðingum
til að vinna úr heimildum. Af því að það er svo langur tími liðinn og þekking
okkar á persónum fortíðarinnar er alltaf takmörkuð þá höfum við færi á að
taka okkur talsvert skáldaleyfi. Ég styðst t.d. við nokkurs konar umgjörð
miklu frekar en að rekja atburði. Ég nýti mér andrúmsloft, tungutak og
ritverk sem verða þá miklu frekar að bókmenntalegri innspýtingu en sagn­
fræðilegri heimild. En það væri miður ef við létum þennan sagnaarf alveg
fram hjá okkur fara því hann er það magnaður að það er gott að eiga hann
að. Alla vega finnst mér það. En á sama tíma finnst mér ekki að rithöfundar
hafi neinar skyldur við fortíðina eða aðra texta eða nokkuð annað nema það
sem þá langar til að fást við.
En það takast á í mér ólík og stundum andstæð öfl; annars vegar ánægjan
af að fást við tungumálið og hina fjölmörgu möguleika þess; hins vegar
löngunin til þess að skrifa einhvers konar epískt verk sem ég á enn þá eftir
að gera. Og er næst á dagskránni hjá mér.“
Tilvísanir
1 Framvegis verður vísað til skáldsögunnar í meginmáli sem Gestkomur í Sauðlauksdal.
2 John Keats: Sonnettur, þýðandi Sölvi Björn Sigurðarson, Mál og menning: Reykjavík, 2000, s.
39.
3 Sölvi Björn Sigurðarson: Ást og frelsi, Gefið út af höfundi: Reykjavík, 2000, s. 7.
4 Sölvi Björn Sigurðsson: Vökunætur glatunshundsins, Gefið út af höfundi: Reykjavík, 2002, s.
5.
5 Björn Þór Vilhjálmsson: „Afrakstur ljóðarans“, Morgunblaðið 9. des. 2003.
6 Jón Yngvi Jóhannsson: „Rokkað á Selfossi“, Bókmenntavefur Borgarbókasafns Reykjavíkur,
bokmenntir.is sótt 23. ágúst 2012.
7 Sölvi Björn Sigurðsson: Gleðileikurinn djöfullegi, Mál og menning: Reykjavík, 2005, s. 35–36.
8 Hallgrímur Helgason: „Ísland (eftir samnefndu kvæði J. Hallgrímssonar)“, Ljóðmæli 1978–
1998, Mál og menning: Reykjavík, s. 274. Í bók Hallgríms er líka að finna „Love­Hate­Remix“
og „American Agent Mix“ á þessu sama kvæði.
9 Alda Björk Valdimarsdóttir: Rithöfundur Íslands: Studia Islandica 60, Bókmenntafræðistofnun
Háskóla Íslands: Reykjavík, 2008, s. 76–77.