Tímarit Máls og menningar - 01.09.2012, Page 102

102 TMM 2012 · 2
Robert Walser
Kleist í Thun
Hjálmar Sveinsson þýddi
Kleist fékk húsnæði og fæði á eyju í Aar­ánni nálægt Thun. Liðin eru meira
en hundrað ár síðan svo það er ekki nákvæmlega vitað en ég ímynda mér að
hann hafi gengið yfir agnarlitla, tíu metra langa brú og togað í klukkustreng.
Við það hafi einhver sniglast niður stigann til að sjá hver væri kominn.
„Er hægt að fá leigt herbergi hérna?“ Í sem fæstum orðum, Kleist kom
sér vel fyrir í þremur herbergjum sem hann fékk fyrir furðulítinn pening.
„Dásamleg hnáta frá Bern sér um heimilisstörfin fyrir mig.“ Fagurt ljóð,
barn, hreystiverk, þetta þrennt svífur fyrir hugskotssjónum hans. Reyndar
er hann dálítið veikur. „Fjandinn má vita hvað það er. Hvað amar eiginlega
að mér? Það er svo fallegt hérna.“
Auðvitað yrkir hann. Af og til fer hann með vagni til bókmenntavina
í Bern og les fyrir þá það sem hann hefur skrifað. Vitaskuld fær hann
feiknarlegt lof, en samt þykir maðurinn dálítið ískyggilegur. Hann skrifar
Brotnu Krukkuna. En hvað á nú þetta allt að fyrirstilla? Það er komið vor.
Engin sem liggja umhverfis Thun eru öll þrútin blómum, allt ilmar og suðar
og mallar og tónar og slæpist; sólarbreyskjan er að gera mann brjálaðan.
Hún stígur honum til höfuðs eins og rauðglóandi, deyfandi bylgjur þar sem
hann situr við skrifborðið og reynir að yrkja. Hann formælir sínu fagi. Hann
ætlaði að gerast bóndi þegar hann kom til Sviss. Ansi snotur hugmynd. Létt
að láta sér detta eitthvað svoleiðis í hug í Potsdam. Skáldin eiga svo auðvelt
með slíkar hugdettur. Oft situr hann út við gluggann.
Hugsanlega svona um tíuleytið að morgni. Hann er svo aleinn. Hann
óskar þess að hafa hjá sér rödd, hvernig rödd? hönd, nújá, og? líkama, til
hvers? Þarna liggur vatnið hulið slæðum og hvítri angan, rammað inn af
óraunverulegum, töfrandi fjöllunum. Hve það glepur allt og ókyrrir. Landið
niður að vatninu er hinn hreini garður og í bláleitu loftinu virðist það allt
niðurhangandi og morandi í brúm og veröndum fullum af blómum og angan.
Undir allri þessari sól og öllu þessu ljósi er söngur fuglanna svo lémagna.
Þeir eru sælir og syfjaðir. Kleist styður undir höfuðið með olnbogunum,
horfir og horfir og reynir að gleyma sér. Myndin af fjarlægum, norðlægum
heimkynnum kemur í hugann, hann sér andlit móður sinnar greinilega,
gamlar raddir, fjandinn hafi það – hann er staðinn upp og gengur niður í
garðinn við húsið. Þar stígur hann um borð í bát og rær út á opið, morgun­