Tímarit Máls og menningar - 01.09.2012, Blaðsíða 65

„ Þ v í a ð e l s k a n e r s t e r k , e i n s o g d a u ð i n n “
TMM 2012 · 2 65
Konan er hér sem annars staðar í verkinu gerandi, hún lætur hann setjast
og þurrkar framan úr honum, en saman drápu þau fiskinn sem sjá má sem
trú á ástina, endalok ástarsambandsins, og þeim dauða fylgir þögn og tregi.
Þetta er síðasta kvöldmáltíðin þeirra. Fórnarsaga Jesú Krists liggur hér
til grundvallar. Ljóðmælandi og viðfangið verða að sameiginlegum krist­
gervingi, ást þeirra er fórnað fyrir fæðingu annars skapnaðar.
Konan býður elskhuganum hjálp sína í upphafi bókar en lofar síðar meir að
reyna ekki að lækna hann. En getur konan læknað sig sjálfa? Hver er hennar
leið út úr myrkri? Möguleg upprisa konunnar liggur í ljóðinu og túlkun á
því. En í upphafi vísar konan í sálm: „eins og hann væri sendur hingað/
eins og ég ætti eftir að skrifa sálm og“44 í lokin er ljóðmælandi einn eftir,
hið nauðsynlega hvarf hefur átt sér stað. Líkt og Evridís sem fellur aftur til
Hadesarheima er elskhuginn horfinn úr Blysförum og eftir situr svört fylgja
sem nærir innri átök verksins, sem er verkið sjálft, skáldskaparmálið. Kallað
er: komdu samt. Ljóðmælandi kallar líkt og skáldið Orfeus einn á sínu fjalli.
Blysför minninganna leitar upp frá sársauka, einsemd og dauðaslitrum:
ég
reyni ekki aftur
ég er dauðyfli, eins og fram kemur síðar á prenti45
og í gegnum orðaskóg heldur konan í vonina um að þau muni rísa upp
saman ef hún taki þátt í leik hans og háska:
og ég
finn eitthvað fallegt, ég er orðin heit
og bráðin innanum alla þessa skekktu krossa,
hvernig hann fer varlega með mér í gegnum allar
fegurðirnar, ég slæ út handleggjunum
og mér
finnst við hafa komið saman
upp í dagsljósið, eins og uppstigning
ég leita að hvítum blossa46
Í gegnum alla söguna eru næturnar glóandi og það er blossandi næturbirta.
Hans nætur eru svartar en hennar hvítar.47 Hann er frá upphafi tengdur
dauðanum en hún situr eftir í lífinu. Lífs­ og dauðahvötin takast á í gegnum
leið hennar upp. Fiskurinn, hið trúarlega tákn, er glóðaður, en til að elska
þarf að trúa. Jafnframt er konan skapari í verkinu og elskhuginn kallar í fjar­
lægð frá skapara sínum: „hvernig gengur maður aftur á vatni.“48
Í lokin nær ljóðabálkurinn hátindi í pönksálmi. Leið konunnar, upprisa
og björgun út úr masókískum lífsháska ástarfíknar, er kannski að finna í
fæðingu ljóðsins: