Tímarit Máls og menningar - 01.09.2012, Blaðsíða 106

R o b e r t Wa l s e r
106 TMM 2012 · 2
allt öðruvísi. Loftið ætti að vera brú og allt landslagið handrið til að halla
sér að, sæll, næmur, þreyttur. Nóttin skellur á en hann langar ekki að fara
niðureftir, hann hendir sér á gröf sem er hulin runnum, leðurblökur flögra í
kringum hann, oddhvöss trén hvísla lágt þegar vindblærinn leikur um þau.
Grasið, sem hylur bein hinna dauðu, angar svo vel. Hann er svo hræðilega
lukkulegur, of lukkulegur og er þess vegna svo þurr, liggur við köfnun,
finnur svo til. Svo einmana. Af hverju koma ekki hinir dauðu og spjalla um
stund við einmana mann? Það er sumarnótt, þá verður maður að eiga unn­
ustu. Tilhugsunin um hvítleit brjóst og varir rekur Kleist niður fjallið, að
bakkanum, út í vatnið, í fötunum, hlæjandi, grátandi.
Heilu vikurnar líða. Kleist hefur rifið tvö, þrjú verk. Hann vill verða mesti
meistarinn, já, já. Hvað þá? Hikað? Í ruslafötuna. Nýtt, villtara, fegurra.
Hann byrjar á Sempach-orustunni með Leópold frá Austurríki í miðju
atburðarásarinnar, sérkennileg örlög hans þykja honum merkileg. Þess á
milli minnist hann Róberts Guiskard. Hann vill hafa hann glæsilegan. Það
mikla lán að geta verið skynsamlega ályktandi maður, með einfalt tilfinn­
ingalíf, sér hann steypast sem sundursprengd klettabjörg með skruðningi og
látum niður fjallshlíðar lífs síns. Hann hjálpar aðeins til og nú er það ákveð­
ið. Hann ætlar að gefa sig óheillastjörnu skáldskaparins á vald: Það er best,
ég gengst tortímingunni á hönd eins fljótt og mögulegt er!
Skáldskapariðkun hans kallar fram grettu, þetta mistekst. Undir haustið
veikist hann. Hann undrast mýktina sem nú kemur yfir hann. Systir hans
ferðast til Thun til að fara með hann heim. Í vöngum hans liggja djúpir
skurðir. Andlit hans hefur drætti og litaraft þess sem líður mikla sálarkröm.
Augun eru líflausari en augabrúnirnar yfir þeim. Hárið hangir í þykkum,
oddhvössum lufsum fram á enni hans, sem er afmyndað vegna allra hugs­
ananna sem hafa dregið hann niður, ímyndar hann sér, í skítuga hella og
holur. Ljóðlínurnar sem hljóma í heila hans eru nú eins og krákugarg, helst
vildi hann rífa minnið úr sér. Hann langar að hella lífinu niður en fyrst
verður hann að mola lífsskálarnar. Gremja hans líkist sársauka hans, niður­
lægingin kveinstöfum hans. Hvað amar að þér, Heinrich? spyr systir hans
ástúðlega. Ekkert, ekkert. Það vantaði bara að hann fari að segja hvað ami
að sér. Handritin liggjandi á gólfinu eins og börn sem hafa verið yfirgefin af
föður sínum og móður. Hann réttir systur sinni höndina og lætur sér nægja
að einblína á hana án þess að segja aukatekið orð. Það er eins og hann sé með
störu og stúlkan verður hrædd.
Svo halda þau af stað. Hnátan sem hefur þjónustað Kleist segir adieu.
Það er skínandi haustmorgunn, vagninn rúllar yfir brýr, framhjá fólki, um
götur lagðar grófum steini, fólk horfir út um glugga; uppi í himninum, undir
trjánum er gulleitt lauf, allt er hreint, haustlegt og hvað meir? Ekillinn er
með pípustert í munninum. Allt er eins og það er vant að vera. Kleist hniprar
sig saman í einu horni vagnsins. Turnar hallarinnar í Thun hverfa bak við
hæð. Síðar sér systir Kleists vatnið fallega í mikilli fjarlægð. Það er strax