Tímarit Máls og menningar - 01.09.2012, Side 104

R o b e r t Wa l s e r
104 TMM 2012 · 2
er harðneskjulegt og skuggalegt, öldurnar eru með ljótan munnsöfnuð. Eins
og óhugnanleg áminning æðir stormhviðan áfram og kemst hvergi út. Hún
skellur af einni fjallsegg á aðra. Það er dimmt og lítið, lítið. Þetta er beint
fyrir framan nefið á manni. Mann langar mest að taka sleggju og sveifla
henni í kringum sig. Burt með ykkur, burt.
Svo skín sólin aftur og það er sunnudagur. Klukkur hringja. Fólkið kemur
út úr kirkjunni uppi á hæðinni. Stúlkur og konur í þröngum, svörtum,
silfurskreyttum, reimuðum skyrtum, mennirnir klæddir á einfaldan og
ábúðarfullan hátt. Það heldur á bænabókum í hendinni og andlitin eru
friðsæl og fögur eins væru allar sorgir horfnar, allar hrukkur kvíða og karps
útsléttar og allt erfiði gleymt. Og klukkurnar. Hvernig þær klingja hingað
og hringja, óma og hljóma. Hvernig allt glitrar, glampar, blánar og ómar
yfir sólskrýddri smáborg á sunnudegi. Fólkið fer hvert í sína áttina. Kleist
stendur á kirkjutröppunum, upptendraður af einkennilegum tilfinningum,
og fylgist með fólkinu ganga niðureftir. Þar er margt sveitabarn sem gengur
niður tröppurnar eins og tignarleg, eðalborin prinsessa. Þarna eru fallegir,
ungir, kraftalegir landsbyggðarpiltar og það er engin venjuleg landsbyggð
þar sem þeir búa, ekkert flatlendi, þetta eru ekki piltar af sléttunni, heldur
piltar sem sem koma fram úr djúpum dölum, skornum í fjöllin og stundum
þröngir eins og handleggur manns sem er aðeins í stærra laginu. Þetta eru
piltar úr fjöllunum þar sem akrar og engi liggja niður snarbratta hálsa, þar
sem ilmandi, heitt grasið vex á agnarlitlum túnbleðlum utan í hyldýpis­
gjánum, þar sem húsin standa eins og deplar límdir á túnin, sýnist þeim sem
stendur langt niðri á sveitaveginum og horfir upp til að sjá hvort það geti
verið mannabústaðir þarna.
Kleist finnst sunnudagar góðir og líka markaðsdagar þegar allt úir og
grúir í bláum treyjum og bóndakonupilsum á strætinu og í aðalgötunni.
Þarna á aðalgötunni er vörum staflað upp í steinhvelfingum undir gang­
stéttunum og í léttbyggðum búðarstæðum. Hrópandi kaupmangarar bjóða
kostakaup á dillandi hátt að hætti bænda. Yfirleitt skín jú bjartasta, heitasta
og kjánalegasta sólin á slíkum dögum. Kleist lætur litríka og elskulega mann­
þvöguna ýta sér fram og til baka. Allt ilmar af osti. Alvarlegar og stundum
fallegar landsbyggðarkonur koma gætilega inn í fínni búðirnar til að kaupa
inn. Margir mannanna hafa tóbakspípu í munni. Kálfar, kýr og svín eru
rekin í gegn þarna. Einn karlinn stendur og hlær og rekur bleikt svínið
sitt áfram með stafshöggum. Það vill ekki, þá tekur hann það undir hand­
legginn. Fólkið lyktar í samræmi við fötin sín, frá veitingastöðum heyrist
skarkalinn í drekkandi, dansandi og borðandi fólki. Öll þessi hljóð og frelsið
sem býr í þessum tónum! Ökutæki komast stundum ekki í gegn. Hestarnir
eru alveg umkringdir verslandi og kjaftandi fólkinu. Og sólin glampar svo
beint á hluti, andlit, dúka, körfur og vörur. Allt hreyfist og sólglamparnir
hreyfast með. Kleist langar til að biðja. Honum finnst engin tignartónlist
fegurri og engin sál göfugri en tónlist og sál þessarar mannþyrpingar. Hann