Tímarit Máls og menningar - 01.09.2012, Page 108

108 TMM 2012 · 2
Ólafur Guðsteinn Kristjánsson
Allir Íslendingar eru blátt
áfram framkvæmdaglaðir
listamenn, náttúrubörn og víkingar
og sannlega einstakir í sinni röð
Fjöldinn allur af þegnum Sambandslýðveldisins Þýskalands er heillaður
af Íslandi og yfir sumarmánuðina verður stundum vart þverfótað fyrir
þýskumælandi túrhestum á landinu. Flestir þeirra láta hrífast af mikil­
fenglegri náttúrunni en einhverjir eiga það til að falla í stafi fyrir meintum
eiginleikum íslenskrar þjóðarsálar – ekki síst þeirri knýjandi sköpunarþörf
sem þeir telja landann búa yfir.
Og margir trúa því eins og nýju neti að í okkur Íslendingum blundi
listamaður sem bíður þess uppbelgdur af frjósemi að springa út og fá útrás
fyrir þessa þörf. Þeir standa í þeirri meiningu að Íslendingar séum öðrum
þjóðum framkvæmdaglaðari og hugmyndaríkari, að manneskjur eins
og hinn nafntogaði Kiddi vídeófluga á Egilsstöðum séu hinn dæmigerði
Íslendingur, að íslensk börn lesi öll sem eitt íslenskar miðaldabókmenntir af
áfergju og bregði sér í hlutverk persóna Íslendinga sagnanna í leik sínum –
ég er Gunnar og þú ert Njáll1 – álfatrú sé hér útbreidd og að landinn láti sig
menningararfleifð sína almennt miklu varða …
Ísland var heiðursgestur Bókasýningarinnar í Frankfurt við Main í Þýska­
landi síðastliðið haust og framgangan þar verðskuldar sannarlega húrrahróp
út í eitt. Þar var landið hafið upp til skýjanna og var klifað svo ákaft á öllum
þeim jákvæðu klisjum, sem landið er oftlega spyrt saman við, að sú tilfinn­
ing skaut upp kollinum að verið væri að hæðast að þessu öllu saman. Sú var
þó ekki raunin.
Þar á meðal komu út þónokkrar bækur fyrir téða bókasýningu eftir
þýskumælandi höfunda þar sem Ísland og ekki síst Íslendingar eru í aðal­
hlutverki. Er skemmst frá því að segja að metnaðarfullt upplýsinga­ og
áróðursmálaráðuneyti gæti í flestum tilfellum ekki dregið upp jákvæðari
mynd af landi og þjóð. Og þessi mynd grasserar í hugum margra þeirra stoltu
Þjóðverja sem smitaðir eru af Íslandsblæti. Reyndar verða Þjóðverjar að fara
einkar varlega með orð á borð við stoltur í samhengi við heimalandið en að
sama skapi geta þeir fengið útrás fyrir orðið þegar kemur að lítilli eyþjóð
norður í Ballarhafi.