Tímarit Máls og menningar - 01.09.2012, Page 136

D ó m a r u m b æ k u r
136 TMM 2012 · 2
állinn gjörsamlega út um þúfur sökum
anna og þreytu. (204–211)
Í viðtali okkar stakk ég upp á því að
skrásetningaráráttan gæti hafa verið
merki um ofvirkni en við það vildi Sig­
urður alls ekki kannast :
Ég var alls ekki ofvirkur. Ég skynja þetta
ekki þannig. Ég var fremur rólyndur held
ég, draumlyndur. En jafnframt haldinn
mikilli athafnaþrá. Stundum var ég
óþolinmóður af því mér fannst ég ekki
vera að gera neitt, það væri svo margt
sem ég gæti verið að gera. Hins vegar var
í þessum framkvæmdum einhvers konar
samspil konsepts og útfærslu þar sem
útfærslan endaði í never ending story.
Minnisbók fjallar um Frakklandsár höf­
undar sem þangað flutti aðeins 19 ára
gamall, Bernskubók segir af æskuárum
Sigurðar. Í báðum verkunum spilar
athafnaþráin, sem í dag yrði ef til vill
skilgreind sem ofvirkni, stórt hlutverk. Í
Minnisbók sjá lesendur ungan mann
sem er sífellt á iði, æstur í að kanna lífið
til hins ýtrasta og gengur svo langt að
hann fer fram á ystu brún. Hann les sér
næstum til óbóta og finnur sig staddan
einn dag, eða nótt, á veitingahúsi á St.
Germain þar sem hann segir gestum og
gangandi frá því í smáatriðum hvernig
hann fór að því að drepa gamla konu
með öxi – kominn í hlutverk Raskolni­
kovs í Glæp og refsingu eftir Dostoj­
evskí! (219). Ungi maðurinn í Minnis-
bók kemur nær mállaus til Frakklands
og þarf að bjarga sér einn og óstuddur.
Og þar er frásögnin oft tryllt og hröð
enda er ungi maðurinn að reyna að gera
margt á sama tíma; læra nýtt tungumál,
stunda nám, lesa, kanna næturlífið og
lendir að auki í miðju stúdentauppreisn­
arinnar árið 1968. Tónlistin spilar jafn­
framt stórt hlutverk í lífi hans; Janis
Joplin, Jim Morrison, Bítlarnir og þann­
ig mætti áfram telja. Tilveran er brjálað
stuð frá morgni til kvölds og þar sem
fjörið er þar er Sigurður mættur! En
þrátt fyrir tryllinginn er draumlyndið
aldrei fjarri.
Í Bernskubók sjá lesendur einnig
athafnasama og draumlynda manneskju
sem finnur stöðugt fyrir magnaðri skrá­
setningaráráttu og athafnaþrá sem
mörgum árum síðar braust út í rithöf­
undinum Sigurði Pálssyni.
Það er sérkennilegt til þess að hugsa
að Sigurður skuli hafa valið að skrifa
Minnisbók á undan Bernskubók því á
æskuárum ólst hann upp við mjög
ákveðna forgangsröðun eins og eftirfar­
andi tilvitnun í dagbók föður hans á
fæðingardegi hans gefur til kynna:
Allgóður þurrkur út úr hádegi. Hirt
á Hólunum og Sléttunni fyrir framan
hús, sett upp á Sveinafleti. Kom hér Þor­
kell Jóhannesson prófessor og frú og
stönsuðu um skeið. Ljósmóðir sótt út úr
hádegi. Í kvöld eða nótt, 15. mín. fyrir
12 á miðnætti fæddist okkur drengur,
16 merkur að þyngd og efnilegur að sjá.
Fæðing gekk heldur seint. (12)
Fyrst er fjallað um veðrið, svo bústörfin,
gestakomur og að síðustu fæðingu son­
arins. En hugsanlega hefur hin sterka
forgangsröðun í æsku haft þau áhrif á
Sigurð að í undirmeðvitundinni ákvað
hann að gera uppreisn og hafa hlutina í
öfugri röð.
Í Bernskubók fjallar Sigurður um
uppvaxtarár sín á Skinnastað í Norður­
Þingeyjarsýslu þar sem faðir hans þjón­
aði sem prestur. Sigurður er yngstur í
stórum hópi systkina, faðir hans var
fimmtugur þegar hann fæddist. Heimil­
ið er stórt, mikill gestagangur og á
einum stað segir Sigurður:
Húsið tók endalaust við fólki. Barnið réði
engu, skipulagði ekkert, Vissi ekki neitt
fyrr en ný ráðstöfun hafði tekið gildi, nú
var einhver mættur í símaherbergið eða