Tímarit Máls og menningar - 01.03.2013, Page 107

Þ ó r b e r g s þá t t u r Þ ó r ð a r s o n a r
TMM 2013 · 1 107
og réðst þar enn til vegagjörðar. En það sá Þórbergur skjótt að sú atvinna
myndi sér eigi verða arðvænleg og gekk Þórbergur á braut þaðan eftir hálfa
þriðju viku.
Þá heyrði Þórbergur getið um það land er Siglufjörður heitir. Þar búa Norð-
menn, þar veiðist síld mikil og er silfri kastað í hrúgum til þeirra manna er
duga að vinnu. Þórbergur bjó nú ferð sína þangað, en þá veiddist þar engin
síld og héldu allir menn föstu silfri sínu þeir er nokkuð áttu. Horfði þar til
vandræða fyrir bjargarskorti.
Þórbergur réð sig þá á snekkju þeirra er nú kallast vélbátar, en þaðan hvarf
hann eftir hálfan þriðja sólarhing sökum ólofts og illrar aðbúðar. Þá horfði
til vandræða fyrir Þórbergi, en vinur hans einn sá er Stefán10 heitir tók hann
með sér og kom honum til Akureyrar. Þar voru þar fyrir tveir ungmenna-
félagar11 úr Reykjavík og nefndust báðir iðnaðarmenn. Höfðu þeir atvinnu
allgóða. En Þórbergur bauð sig þar fram sem verkamann óbreyttan. Varð
honum illt til um vinnu og er vinnan var fengin, þá fékk hann ekki á neinum
morgni útsofið og kaus hann heldur að hætta vinnunni. Þá varð Þórbergur
nauðlega staddur, svo hann svalt. Fór hann gangandi alla leið til Stefáns
og fékk hjá honum nógan mat og góðan, og að skilnaði gaf Stefán honum í
fulla pípu af tóbaki og kveikti í. Man Þórbergur það meðan hann lifir. Orkti
Þórbergur þrítuga drápu um Stefán fyrir greiðasemi hans, er það lengst allra
kvæða Þórbergs og tóm kjarnyrði.12 Um haustið fór Þórbergur áleiðis suður
með dreka einum er „Austri“ hét, en sá þá brátt að hann þraut peninga því
formaður heimtaði gjald mikið. Gekk Þórbergur af skipinu á Norðurfirði á
Hornströndum og fór á laun. Þórbergur gekk þá allar götur til Reykjavíkur.
Stóðst það mjög á að úti var sumar, og kaup Þórbergs uppgengið. Átti
Þórbergur þó eftir 25 aura og gekk með þá í búð til Leví tóbakssala og keypti
fyrir neftóbak.
Las Þórbergur enn undir skólann um veturinn, sem áður. Og er vetra tók
þá þótti Þórbergi mikils við þurfa að hann næði þar inntöku. Gjörðu hann
nú áheit mikil. Hét hann á Strandakirkju að gefa henni bækur og á Vífil-
staðaheilsuhæli að gefa því peninga. Síðan hét hann á Hjálpræðisherinn
að syngja honum lofsöng og svo á sitt eigið nef að kaupa til þess 12 króna
tóabaksbauk úr íslenskri búrhvalstönn. Var sá baukur dvergasmíði og unn-
inn hjá Stefáni Eiríkssyni.
En skólameistarar gerðu lítið úr kunnáttu Þórbergs, heimtuðu þeir af
honum latínu og hebresku en mátu einskis íslenskukunnáttu hans og
margan annan fróðleik. Þórbergur þuldi þá upp 30 kvæði og bauð að yrkja
til viðbótar, en allt kom fyrir ekki og vísuðu þeir Þórbergi frá skólanum og er
þó fullvíst að margur sá hefur verið þar meðtekinn er síður skildi.
Nú fylgir hér á eftir að segja frá því er Þórbergur gerðist ungmennafélagi en
fyrst verður að lýsa Þórbergi að nokkru:
Þórbergur er vel meðalmaður á hæð, grannvaxinn og beinvaxinn en hall-