Tímarit Máls og menningar - 01.03.2013, Blaðsíða 138

D ó m a r u m b æ k u r
138 TMM 2013 · 1
einsog að fá að koma í annan heim, til
himna liggur mér við að segja – allt varð
upphafið frá því augnabliki sem lagt var
frá landi og út á Breiðafjörðinn, hvort
sem var róið eða siglt, og svo að koma
þangað, Sturla í heimi skáldskaparins
þar sem er gott að lifa, mér fannst sem
þarna væri staðurinn þar sem hug-
myndir fæðast, […]“ (227). Áður hefur
Þórður lýst því hvernig birtir yfir öllu
þegar hann fær að taka til starfa með
Sturlu í Færeyjum, það var sem „helg
birta á langri jólanótt“ (159).
Það ætti því að vera hafið yfir allan
vafa að samkvæmt hugmyndum Einars
Kárasonar er snilld skáldsins af guðleg-
um toga og það er aðeins snillingurinn
sem ræður yfir hinum fáheyrðu göldrum
skáldskaparins, enn vitnar Þórður Narfa-
son: „En Sturla skáld vissi auðvitað, sagði
hann mér síðar, að galdrarnir sem því
tengdust að geta skrifað svona mannlýs-
ingar komu bara af því að það kunna þeir
sem lengi hafa helgað sig hinni göfugu
frásagnarlist. Þeir geta gert svona, aðrir
ekki“ (125). Það virðist vera að þetta sé sá
boðskapur sem Einari Kárasyni liggur
mest á hjarta í þessari síðustu bók Sturl-
ungaþríleiksins. Ekki veit ég hvort
almennir lesendur deili sýn hans á skáld-
ið eða fallist á að hann hafi fundið höf-
und Njálu. En víst er að með Óvinafagn-
aði, Ofsa og Skáldi hefur Einar Kárason
bætt mikilvægum verkum við það stóra
safn sem er að verða til í íslenskum bók-
menntum og falla undir það sem Jón
Karl Helgason kallar „endurritun“ á
íslenskum fornbókmenntum. Og með
þríleiknum hefur hann greitt leiðina fyrir
nýja lesendur að þessum bókmenntaarfi
og fyrir það ber að þakka.
Tilvísanir
1 Sjá Einar Kárason. „Njálssaga og Íslendinga-
saga Sturlu Þórðarsonar.“ Skírnir 186. ár
(haust 2012), bls. 300.
2 Sjá viðtal við Einar Kárason í Fréttablaðinu
4. september 2012: „Sturla skrifaði Njálu –
það er nánast óhrekjandi.“
3 Því miður hefur ritdómari ekki komist á
sýningu Einars Kárasonar í Borgarnesi þegar
þetta er skrifað en byggir umsögn sína á
skrifum Gunnars Karlssonar á vef TMM. Sjá
Gunnar Karlsson. „Í gervi sagnameistarans
Sturlu.“ 13. janúar 2013, tmm.is
4 Sjá Jón Karl Helgason. 7. nóvember 2012.
„Skrifaði Sturla Þórðarson Skáldið eftir
Einar Kárason?“ http://uni.hi.is/jkh/ (sótt 30.
janúar 2013).
5 Einar Kárason. „Njálssaga og Íslendingasaga
Sturlu Þórðarsonar“, bls. 290.
6 Sjá viðtal við Einar Kárason 8. desember
2012. „Þá finnst manni allt smámunir frá
sjónarhóli eilífðarinnar.“ Smugan. Vefrit um
pólitík og mannlíf.
Árni Bergmann
Raunasaga og
sigurganga
Gunnar F. Guðmundsson. Pater Jón
Sveinsson – NONNI. Opna, 2012.
Við sem höfum lengi lifað í bókum hér á
landi hljótum að eiga okkur persónulega
sögu af samskiptum við skáld og rithöf-
unda, til dæmis þá Jón Sveinsson og
Halldór Laxness. Nonni varð okkur í
bernsku samferða inn í bókaheiminn og
Halldór tók síðan við okkur.
Í mínu dæmi og sjálfsagt margra
annara varð Nonni sérstaklega freist-
andi lesefni og fyrirmynd vegna þess að
bækurnar um hann sögðu frá dreng úr
litlu plássi á hjara veraldar sem hvarf frá
góðri móður og kyrrum kjörum til að
kynnast Heiminum handan við Hafið –
þetta var allt þeim mun ævintýralegra
vegna þess að enginn af þeim sem ég