Tímarit Máls og menningar - 01.03.2013, Blaðsíða 17

G e t u r þ ú s t a ð i ð í v e g i f y r i r f r a m f ö r u m ?
TMM 2013 · 1 17
17 Finnur Oddsson: „Ludditar og gamlar hugmyndir“, Morgunblaðið, 20. maí 2011, aðgengileg á
http://www.vi.is/utgafa-vi/i-deiglunni/nr/1370/ [sótt 1. des. 2012].
18 Kirkpatrick Sale: Rebels Against the Future, 1996, Addison-Wesley Publishing Co., Bandaríkj-
unum, 206.
19 Í stuttu máli miðaði Hegel endalok sögunnar við orrustuna um Jenu árið 1806. Sigur herja
Napóleons þar á herjum Prússlands var, samkvæmt Hegel, til marks um sigur hugsjóna frönsku
byltingarinnar 1789 um frelsi, jafnrétti og bræðralag. Kojève hélt þessu sama fram eftir lok
síðari heimsstyrjaldarinnar og sagði átök síðustu einnar og hálfrar aldar, síðan Hegel setti fram
sína kenningu, einungis hafa styrkt hugsjónir frönsku byltingarinnar og stuðlað að enn frekari
útbreiðslu þeirra. Marx skilgreindi endalok sögunnar sem kommúnískt samfélag eftir alræði
öreiganna, hugmynd sem, ólíkt kenningu Kojèves, felur ekki í sér að raunverulega sé komið að
endalokum sögunnar.
20 Francis Fukuyama: „The End of History?“, 1989, The National Interest, aðgengileg á http://
www.wesjones.com/eoh.htm [sótt 1. des. 2012]. Sjá einnig Francis Fukyama: The End of
History and the Last Man, 1992, Free Press. Fukuyama hefur þó síðar sagt kenningu sína
um endalok sögunnar hafa verið ófullkomna, en þá helst vegna þeirrar ógnar sem hann telur
steðja að frjálslyndu lýðræði vegna vaxandi þróunar líftækni. Þetta breytir þó litlu um endalok-
sögunnar-legt andrúmsloft dagsins í dag.
21 Francis Fukuyama: „The End of History?“, 1989.
22 Sjá t.d. Don Bates: “Mini-Me History” – Public Relations from the Dawn of Civilization, Insti-
tute for Public Relations, 2006, aðgengileg á http://www.instituteforpr.org/topics/pr-history/
[sótt 1. des. 2012], og Adam Curtis: The Century of the Self, 2002, BBC Four, Bretlandi. Valda-
ránið í Gvatemala er ekki síst þekkt fyrir aðkomu ávaxtafyrirtækisins United Fruit Company
að því, en upp úr því varð útbreitt hugtakið „bananalýðveldi“– þökkum Bernays fyrir framlag
hans til hugtakasmíði.
23 Edward Bernays: Propaganda, 1928, s. 9, Horace Liveright, New York, aðgengileg á http://
archive.org/details/Porpaganda [sótt 1. des. 2012].
24 Edward Bernays: Propaganda, 1928, s. 10–11.
25 Sjá t.d. Brian Morton: „Falser Words Were Never Spoken“, New York Times 29. ágúst 2011,
aðgengileg á http://www.nytimes.com/2011/08/30/opinion/falser-words-were-never-spoken.
html?_r=0 [sótt 20. jan. 2013].
26 Slavoj Žižek: „A Cup of Decaf Reality“, 2004, Lacan.com, aðgengileg á http://www.lacan.com/
zizekdecaf.htm [sótt 1. des. 2012].
27 Slavoj Žižek: „A Cup of Decaf Reality“, 2004.
28 Walter Benjamin: „Um söguhugtakið. Greinar um söguspeki“, þýð. Guðsteinn Bjarnason,
2005.
29 Herbert Marcuse: „Liberation from the Affluent Society“, í David Cooper (ritst.): The Dialectics
of Liberation, Penguin, Harmondsworth/Baltimore 1968, 175–192. Marcuse ruglast reyndar á
Parísarkommúninni 1871 og Júlíbyltingunni 1830 og eignar hinni fyrrnefndu ranglega árás-
irnir á klukkurnar.
30 Bestu þakkir til Benedikts Hjartarsonar, Bryndísar Hrannar Ragnarsdóttur, Gunnhildar
Hauksdóttur, Steinars Braga, Teits Magnússonar og Viðars Hreinssonar. Sjá einnig: Snorri Páll
Jónsson Úlfhildarson: „Angeli Novi’s Time Bomb Ticking in the Continuum of History“, The
Reykjavík Grapevine, 17. tbl. 2012, aðgengileg á http://www.savingiceland.org/2012/12/angeli-
novis-ticking-time-bomb-in-the-continuum-of-history/ [sótt 25. jan. 2013].