Tímarit Máls og menningar - 01.03.2013, Side 123
„ B i s n i s s m a ð u r e ð a æ v i n t ý r a f u g l“
TMM 2013 · 1 123
síðasta bréfi, ég átta mig á því núna, og í símanum gaf ég í skyn að ég hafi gert
mér far um að hræra sem mest í heilabúinu á þeim þremenníngunum Albert,
Herbert og Gilbert og gert þá að nokkurs konar Gísla, Eiríki og Helga, sem
er rángt. Þegar grannt er skoðað eru þeir ekki eins ruglaðir og ég gaf í skyn.
Þeir eru raunar í nokkuð föstum skorðum, harla almennilegir, og ég ætla að
gefa þessu nokkur orð.
Hvers vegna er bókin annars svona vitlaus? Svarið er einfaldlega svona:
Hún er það ekki!
Sjáum nú til. Ég kom að Hlaðgerðarkoti í öndverðum maí í fyrra og ég
kallaði mig lánsaman að hafa fengið inni þar, því ég var blánkur og kom af
götunni, en fólkið þarna var umburðarlynt og lét mig fá herbergi út af yfir
mig. Mér leið að vísu illa fjóra eða fimm fyrstu dagana og tókst ekki að hugsa
neitt af viti, en það kom einfaldlega til af því að ég var látinn fá herbergi
númer 13! Ég fann fljótt hver orsökin mundi vera fyrir andleysi mínu og bað
um herbergi með öðru númeri; svo að ég var fluttur á númer 2. Þá byrjaði
ég auðvitað strax að skrifa þessa bók, og í þessu herbergi var hún skrifuð frá
nefndum tíma fram í miðjan ágúst þegar ég fékk þá þrálátu pest sem útþráin
er, en hún truflaði mig algerlega með því að hvarfla mér til Frakklands.
Lífið að Hlaðgerðarkoti segir nokkuð til um hvers vegna bókin er svona
vínglöð og klikkuð. Daglega varð ég að vinna viss verk þarna og ég komst
ekki hjá því að umgángast alkana. Þeir eru raunar ans fólk er flest, ósköp
blátt áfram þegar Bakkus er hættur að fá að ráða, og þá orðnir afvatnaðir og
daufir ans fólk er flest. Nema mér þótti í og með leitt að vera innan um als-
gáða alka; varð samt fyrir nokkrum áhrifum af hugsunum mínum um þessa
menn og fór brátt að lánga til að vera fullur, ekki síst þar sem stundum var
verið að tala um dásemdir mannlegrar heilbrigði með þeirri lukku sem þá að
vera að halda framhjá Bakkusi. Nema í stað þess að blanda geði við alsgáða
alka og verða að þola það þurra fyllerí sem því fylgir varð ég að bæta mér það
upp á þann hátt að vera samt með mannsæmandi ölkum, en ans þið sjáið á
handritinu er ég þar í nokkuð góðglöðum félagsskap. Þetta er rétt. Undir-
vitundin hefur fundið þörfina fyrir þennan félagskap, enda skemmti ég mér
nokkuð vel með þeim, gott ef þeir komu ekki í veg fyrir það að ég kastaði mér
í sumblið þá tvo og hálfan mánuð sem við vorum saman.
En svo er það kristnin sjálf, því Hlaðgerðarkot er kristin stofnun jafn-
framt. Daglega vorum við látnir lesa upp úr Nýja testamentinu, en þar sem
alkarnir voru sumir harla stirðir í lestri og stundum varla læsir fór Biblían að
fara í taugar mínar. Á laugardögum vorum við látnir tjá okkur, og þess vænst
að við tjáðum okkur um huga okkar til Jésú Krists, en ég lét á mér heyra að
mér þætti ekki mikill svipur á Kristi. Mér var fyrirgefið fyrir það að ég væri
þó hreinskilinn. En mér fór smám saman að leiðast kristileg predikun. Hvers
vegna þarf alltaf svona mikinn áróður til að boða þenna Krist? Hvers vegna
er yfirleitt verið að tala um guð? Er nokkur þörf á því að nota orð um það
sem er af næstum yfirnáttúrlegum anda sprottið? Er þessi mikilleiki ekki