Tímarit Máls og menningar - 01.09.2015, Blaðsíða 9

H u g l e i ð i n g u m á f ö l l o g s j á l f s v í g s h u g s a n i r
TMM 2015 · 3 9
áður kostaði þessi ferð mig nánast lífið. Í kjölfar forsíðufréttar franska
dagblaðsins Le Monde um fyrirlestur sem ég hélt á málþingi L’Association
Diderot um líftækni í París í byrjun febrúar árið 2001 hrundi veröldin.8 Ég
upplifði verulegt tilfinningalegt umrót mánuðina á undan með tilheyrandi
svartnætti og tortímingarhvöt. Þegar heimspressan helltist svo yfir mig í
kjölfar fréttarinnar, með endalausum fyrirspurnum um viðtöl, voru mér
allar bjargir bannaðar. Mjög alvarleg sjálfsvígstilraun fylgdi í kjölfarið.
Afleiðingin var langvinn dvöl á geðdeildum í Manchester og hér heima. Ári
síðar hrundi geðheilsan endanlega.
Þá um sumarið hélt ég í kamikaze leiðangur sem fékk nafnið Genin okkar:
Líftæknin og íslenskt samfélag.9 Samhliða ritun bókarinnar lagðist ég endur-
tekið inn á geðdeild, þar sem hluti hennar var skrifaður. Ég fyrirleit sjálfan
mig og þráði að deyja. Ég bjóst ekki við að lifa sumarið af, hvað þá að ljúka
við bókina. Á sama tíma og bókin, sem fékk góða dóma og umfjöllun í
heimspressunni,10 kom út hvarf ég endanlega inn í eigin hugarheim sjálfs-
tortímingar og martraða.
Ég þjáðist á daginn. Ég þjáðist á nóttunni. Aldrei stundarfriður fyrir hryll-
ingnum. Endalausar lyfjatilraunir, innlagnir á geðdeild og raflækningar
slógu ekkert á þjáninguna. Sama má segja um áfengið, sem ég misnotaði
illilega á árunum 2001–2004. Það var mér líklega lífsbjörg þegar ég hætti
neyslu þess fyrir ellefu árum. Varð að gera það upp á eigin spýtur því að
vanlíðanin var slík að ég gat ekki hugsað mér að vera innan um annað fólk
á Vogi eða á AA fundum.
Á þessum árum bjó ég við algjöra einangrun. Gat varla yrt á eiginkonuna
og börnin, hvað þá aðrar manneskjur. Tilhugsunin um mannamót var
nánast óbærileg. Þrátt fyrir þjáninguna og endurteknar tilraunir til þess að
taka eigið líf tókst mér í lok ársins 2004 að beina huganum aftur að doktors-
ritgerðinni. Varði hana sjö mánuðum síðar.11 Vörnin endurspeglar vel þá
martraðarkenndu tilveru sem ég bjó við. Í stað hátíðlegrar athafnar við
Háskólann í Manchester mætti ég andmælendunum þremur á sjónvarpsskjá
í fjarfundarherbergi Háskóla Íslands. Vinnan við ritgerðina og vörnin gekk
svo nærri mér að næstu 10 mánuði svaf ég 16 til 21 tíma á hverjum sólar-
hring.
Framfarir
Nú eru rúmlega tíu ár liðin frá þessum stóra áfanga. Á þessu tímabili hefur
tilveran að ýmsu leyti batnað. Martraðirnar eru horfnar. Kvikmyndahús
og tónleikasalir eru ekki lengur óyfirstíganlegar hindranir. Mannamót
eru orðin viðráðanlegri. Bætt sjálfsmynd, sem meðal annars má rekja til
stuðnings er ég hef fengið á undanförnum árum frá þremur frábærum fagað-
ilum, skýrir þetta líklega. Eftir standa sjálfvígshugsanirnar. Þó þær lami ekki
lífið á sama hátt og áður eru þær enn til trafala.