Tímarit Máls og menningar - 01.09.2015, Blaðsíða 15

H u g l e i ð i n g u m á f ö l l o g s j á l f s v í g s h u g s a n i r
TMM 2015 · 3 15
rúmlega fjörutíu ára baráttu, sextíu og átta ára að aldri. Hvað með mig?
Stend ég frammi fyrir sömu endalokum og efnafræðingurinn eða get ég náð
sátt við mína fjarstæðu tilveru?
Hér kemur Camus aftur til skjalanna. Það vill nefnilega svo til að Mýta
Sisyfosar hefur að geyma lausnina, að minnsta kosti hluta hennar: „Núið
og röð núa andspænis sífellt meðvitaðri sál er fyrirmynd hins fjarstæða
manns“.46 Eins og Camus bendir hér á er gerlegt að hægja á flóttanum með
því að læra að lifa í núinu. Hann nálgaðist það með hugleiðslu.47 Sjálfur
hef ég átt erfitt með að tileinka mér hugleiðslu og núvitund en með hjálp
fagaðilanna sem sinna mér mun það vonandi takast. En hvað sem því líður
þá hefur Camus og ást hans á lífinu að einhverju leyti breytt sýn minni á
sjálfan mig og Afríku-reynsluna.48 Eins og rithöfundurinn franski þarf ég að
finna sumarið, mitt í vetrinum sem hefur herjað á mig. Í stað þess að einblína
á dauðann og örbirgðina sem ég varð vitni að í Afríku ætti ég kannski frekar
að beina sjónum mínum að annarri örlagaríkri ökuferð.
Dag nokkurn í Afríku, er sólin skein í heiði, ók ég fram á konu sem lá
í vegarkantinum, langt frá mannabyggð. Er út kom sá ég strax hvað var á
seyði. Konan var að því komin að fæða barn. Ég stóð þarna drifhvítur og
mállaus en augnaráð ungu og fallegu hörundsdökku konunnar nægði. Eins
og í tilfelli ógæfumannsins, tók ég konuna í fang mér, bar hana inn í jeppann
og brunaði á daunilla spítalann. Konan stundi endrum og sinnum eins og
maðurinn, en nú lá ekki dauðinn í loftinu heldur eftirvæntingin eftir nýju
lífi. Það var undarleg tilfinning að hlaupa með konuna inni í bygginguna,
sem var í raun biðsalur dauðans, og finna að líf var að kvikna. Ég yfirgaf
spítalann fullur af stolti og ánægju. Nafnlausi maðurinn og nafnlausa konan
eru holdgervingar lífsins. Við fæðumst og við deyjum. Á milli þessara
atburða bíður okkar líf sem er alltof dýrmætt til þess að réttlætanlegt sé að
granda því.
Tilvitnanir
1 Ég þakka Sigrúnu Júlíusdóttur prófessor, Aldísi Guðmundsdóttur sálfræðikennara og Ragn-
hildi Guðmundsdóttur sálfræðingi fyrir gagnlegar athugasemdir.
2 Mark Rapley, Joanna Moncrieff og Jacqui Dillon (ritstjórar). De-Medicalizing Misery: Psychi-
atry, psychology and the Human Condition. New York: Palgrave Macmillan, 2011. Ewen Speed,
Joanna Moncrieff, Mark Rapley (ritstjórar). De-Medicalizing Misery II: Society, Politics and the
Mental Health Industry. New York: Palgrave Macmillan, 2014. David Pilgrim. Understanding
Mental Health: A Critical Realist Exploration. Abingdon, Oxon:Routhledge, 2015.
3 Peter Breggin. Medication Madness: The Role of Psychiatric Drugs in Cases of Violence, Suicide,
and Crime. New York: St. Martin’s Griffin, 2008, bls. 58. Sjá einnig David Healy. „The Cardi-
nals of Psychiatry“. Í De-Medicalizing Misery II: Society, Politics and the Mental Health Industry
(Ewen Speed, Joanna Moncrieff og Mark Rapley ritstjórar), bls. 174–89. New York: Palgrave
MacMillan, 2014, bls. 187–88.
4 Peter C Gøtzsche. „Why I think antidepressants cause more harm than good“. Lancet Psychi-
atry 1: 104–06, 2014.
5 Steindór Erlingsson. „The Man Who Thought he was a Monster: Antidepressants and Vio-