Tímarit Máls og menningar - 01.09.2015, Blaðsíða 57

R a u ð h e t t a o g ú l f u r i n n á B ó k m e n n t a h á t í ð
TMM 2015 · 3 57
eldrar hennar létust bæði þegar hún var ung og að þeim látnum kom það í
hennar hlut að ala önn fyrir systkinum sínum, en þau voru alls níu talsins.
Í æsku upplifði hún á eigin skinni ójöfnuð kynjanna og helgaði sig snemma
baráttunni fyrir bættum réttindum kvenna. Hún þurfti að hafa fyrir hlut-
unum, standa fast á sínu og lét engan segja sér fyrir verkum. Nawal lauk
prófi í læknisfræði og auk þess að starfa sem læknir starfaði hún innan
stjórnsýslunnar. Í báðum geirum kom hún sér í ónáð með „látunum“ í sér, en
hún benti óhikað á óréttlæti og ójöfnuð gagnvart konum, kúgun og ofbeldi
og lét þannig í sér heyra að eftir henni var tekið.
Nawal var fangelsuð fyrir baráttu sína og stjórnvöldum í Egyptalandi þótti
hún hættuleg. Í lok níunda áratugarins neyddist hún til þess að flýja land.
Hún sneri aftur mörgum árum síðar, hóf baráttuna að nýju og íhugaði fram-
boð til forseta Egyptalands árið 2005. Nawal er ákaflega virt og áhrifamikil
kona innan femínistahreyfingarinnar, margverðlaunuð bæði austanhafs og
vestan fyrir verk sín og störf og hún er eftirsóttur fyrirlesari víða um heim.
Ég bar því óttablandna virðingu fyrir þessari konu sem 82 ára gömul
kom til Reykjavíkur. Nawal er glæsileg kona, hvítt hár, sem hún tók upp við
hnakkann, rammaði inn brosmilt andlit en augun voru dökk og kvik og hún
vakti alls staðar athygli þar sem við fórum.
Svo hófst Bókmenntahátíðin og þá reyndi á hinn unga listræna stjórnanda
og prinsipp hans um frelsi listamannsins. Ég þurfti að horfast í augu við
margbreytileika frelsisins og við tvær litum það kannski ekki alveg sömu
augum.
Einn morguninn sendi hún mér skilaboð um að hún vildi hvílast og treysti
sér ekki á fætur. Þetta setti mig í mikinn bobba því hún átti sjálf að vera á
dagskrá þá um morguninn svo ég lagði upp í leiðangur til þess að sjá hvort
ekki væri hægt að gera eitthvað í þessu máli.
Og þarna á Hótel Sögu mætti Rauðhetta og hitti fyrir sjálfan úlfinn, um
það bil þegar hann er nýbúinn að gleypa ömmuna og þess albúinn að plata
Rauðhettu litlu líka. Ég sá það um leið og ég kom inn að málflutningur minn
væri dauðadæmdur, ef ég lúffaði ekki með mitt yrði ég sennilega gleypt í
einum munnbita.
Nawal kom til dyra íklædd skósíðum hvítum bómullarnáttkjól, nákvæm-
lega eins og í ævintýrinu. Kjóllinn var skreyttur blúndukanti og náði fram á
úlnliði og alveg upp í háls, hvíta hárið var dálítið úfið og hún var berfætt en
augun skutu gneistum. Gamla konan tifaði upp í rúm og bauð mér að setjast
á rúmstokkinn. Ég þorfði ekki annað en að hlýða. Hún heyrði ekki vel, svo
ég varð eiginlega að skríða upp í og leggja mig við hliðina á henni, og þarna
áttum við samtal sem ég gleymi seint.
Við ræddum málin fram og til baka sín á hvorum koddanum. Hún sá
hversu erfið staða mín væri, ég þurfti að sanna mig sem hinn ungi listræni
stjórnandi og allt þurfti að ganga upp hjá mér. Hún sýndi mér því mikinn
skilning á endanum þegar ég hafði útskýrt mitt mál. Við náðum góðri