Tímarit Máls og menningar - 01.09.2015, Síða 87

N í g e r í u b r é f f r á N e w Yo r k
TMM 2015 · 3 87
til gamla Íslands og mörgum okkar líkar ekki það sem við sjáum enn þann
dag í dag.
Sögumaður í Everyday is for the Thief fer í gegnum ferlið ærið ósáttur,
hann á vissulega rætur að rekja til nígerískrar millistéttar, ef svo má kalla,
sem hefur það örlitlu betra en megnið af þjóðinni, en þessi millistétt þarf
að berjast við að ná endum saman í þjóðfélagi sem er svo gjörspillt og
umvafið glæpum að ekki er á nokkurn hátt hægt að tala um öryggistilfinn-
ingu borgarastéttarinnar. Í ofanálag hefur margt af því versta úr vestrænni
menningu skotið rótum, þótt ekki sé það einhlítt. Þegar líða tekur á dvölina
og hann hefur kynnst sínu gamla samfélagi þar sem hann ólst upp smitast
hann ofan í allt saman af malaríu og þegar hann fær gamlan skólabróður í
heimsókn, lögfræðimenntaðan mann, finnst honum nóg komið:
– Ég er með malaríu.
– Ó, ekki segja það.
Ég botna ekki alveg í þessu.
– Hvað meinarðu? Ég er með malaríu.
– Ég á við að ég segi ekki „ég er með malaríu“. Þú veist að tungumálið er mjög
öflugt.
– Ó. Nú það er allt flott og fínt. En málið er, gamli vin, að ég er í alvöru með malaríu.
Svo ég segi það. Ég hef verið hundveikur síðasta sólarhringinn.
– Ég á við að það er það sem gerir þig veikan. Þú ert ekki veikur.7
Þetta er einhvern veginn hámark ögrunarinnar að mati sögumanns og hann
snýr heim að heiman, flýgur hálfveikur til New York. Þangað kominn situr
hann heima, svefnlaus í snævi þakinni borginni, og ein minning um Lagos
líður aftur til hans, minning um götu í fátækrahverfi þar sem honum fannst
hann sjá báta í geymslu, en þegar hann áttar sig betur sér hann að þar eru
líkkistusmiðir að störfum:
Það er reisn yfir þessari litlu götu með sín opnu ræsi og ryðguðu þök. Hér er ekkert
predikað. Íbúar hennar þjóna einfaldlega lífinu með því að tryggja góða ferð fyrir
hina látnu, margbrotin vinna þeirra sést aðeins eitt andartak og hverfur síðan til
eilífðar. Þetta er kynlegur staður, þessi slippur Karons, en hann býr einnig yfir
upplífgandi tærleika. Upplífgandi, en ekki beinlínis glaðlegur. Heilsteyptur, frekar,
huggandi tilfinning að það sé skipan á hlutunum, traust fullvissa um djúprætta
skipan sem er svo öflug að þegar ég kem að enda götunnar og sé mér á hægri hönd
leiðina út úr völundarhúsinu inn í ys og þys borgarinnar, þá finnst mér sem ég geti
ekki haldið áfram. En um leið veit ég að það er útilokað að vera hér áfram.8
***
Þversögnin sem felst í þessari dílemmu eða valþröng er á sinn hátt tilvistarleg
kreppa innflytjandans í víðum skilningi þess orðs, því vel má velta fyrir sér
hvort þeir sem nú um stundir vaxa úr grasi séu ekki í svipuðum sporum.