Tímarit Máls og menningar - 01.06.2016, Side 18

L a r s L ö n n r o t h
18 TMM 2016 · 2
alveg eftir að þau skildu formlega árið 1921 og Sigurður giftist Ólöfu Jóns-
dóttur 1922.
Hvernig fór þá fyrir Nönnu? Raunar ekki svo illa, þótt henni fyndist hún
í fyrstu yfirgefin og héldi áfram að elska Sigurð. Hún giftist aldrei aftur
en gekk vel sem kennara og kom undir sig fótunum sem metnaðarfullur
þýðandi íslenskra fagurbókmennta með fjórum bókum eftir Einar Kvaran
undir nafninu Nanna Nordal. Hún náði að treysta sambandið við börn sín
að nýju, þau elskuðu hana og dáðu og þroskuðust vel, þó ekki eftir hug-
sjónaríkum brautum þeirra Ernest Renan, Ludvigs Feilbergs eða Sigurðar
Nordals. Meðal fjölmargra nemenda hennar má nefna blaðamanninn og rit-
stjórann Carl-Adam Nycop. Hann talar um hana í endurminningum sínum,
annars vegar sem einkakennara sinn á æskuárum, hins vegar sem móður
Svens Boëthius sem var auglýsingastjóri á Dagens Nyheter (Nycop 1970: 22).
Þýðing Nönnu á Sálin vaknar kom út undir hinum æsilega titli Hämnaren
árið 1918 og varð tilefni mikillar hólgreinar í Vecko-Journalen sem var
skrifuð af þýska málfræðingnum og ljósmyndaranum Henry Goodwin
(upphaflega Heinrich Bürgel), sem starfaði í Svíþjóð sem lektor í þýsku og
orðabókahöfundur á Norstedts forlaginu. Greinin er hástemmd, ekki bara í
lýsingu sinni á skáldsögu Kvarans heldur líka á þýðingu Nönnu („et kraft-
prov“) og myndskreytt með fallegum myndum af „prófessorsfrú Nordal“ og
einnig af eiginmanni hennar, Sigurði Nordal. Sagt er frá því að sá síðarnefndi
hafi nýlega „tekið við prófessorsstól í norrænu við nýstofnaðan háskóla í
Reykjavík“, en Goodwin telur þó að prófessorinn „þekki og skilji lífið á
íslensku prestsetri í óbyggðum“ jafn vel og höfundur skáldsögunnar. Á slíku
prestsetri hafi Sigurður nefnilega dvalið sem barn hjá föður Einars Kvaran,
séra Hjörleifi, að sögn greinarhöfundar. Ljósmynd af Sigurði sýnir hann sem
ungling í gamalli baðstofu ásamt fóstru sinni.
Greinin í Vecko-Journalen vakti athygli á Nönnu í sænsku menningarlífi,
en þegar Sigurður frétti af henni brást hann illa við. Í bréfi sem hann skrifar
á sjálft aðfangadagskvöld 1918 (en sendir ekki fyrr en 1919) skammar hann
Nönnu fyrir að hafa sagt frá sambandi þeirra og látið Goodwin hafa „mynd
af fóstru minni til að misnota“ (þ.e. myndina af honum sem unglingi).
Goodwin lýsir hann sem óviðkunnanlegum Þjóðverja sem látist vera Breti.
Bæði Sigurður og Nanna lifa nú í lygi, finnst honum sjálfum, þar sem hann
lætur sem hann sé ógiftur en hún láti eins og hún sé gift. Hvorugt er í sam-
ræmi við sannleikann, finnst honum, og þau þurfa að losna úr þessari stöðu
ef vinátta þeirra á að haldast.
Það er augljóst að Sigurður vill ekki bara segja skilið við Nönnu heldur
líka hið frjálsa bóhemalíf sem hann lifði sjálfur í Kaupmannahöfn, einkum
á árum fyrri heimsstyrjaldarinnar. Hann vill verða nýr maður, reglufastari
og ábyrgari eins og hæfir stöðu hans sem prófessors, ekki sá nautnaseggur
sem Nanna lýsti í dagbók sinn sem fiðrildi sem var hugfangið af að „bergja
hunang og safna litríkum frjókornum og fljúga svimandi hátt mót himn-