Studia Islandica - 01.06.1975, Síða 15
I.
EFNI GRÖGALDURS
Grógaldur og Fjölsvinnsmál eru nöfn tveggja eddukvæða,
kynlegra ljóða, sem kalla mætti rómantísk, með mörgum
fögrum, ljóðrænum vísum. Víða er sem kvæðin bergmáli
foman norrænan kveðskap og fræði, en stundmn er þó mis-
ræmi þar á milli.
Þessi tvö kvæði nutu ekki þeirrar virðingar að vera tekin
upp í kvæðasafnið í Konungsbók. Eigi að síður hljóta þau
forðmn að hafa verið skráð á bókfell, en sú bók eða þær
bækm eru nú löngu glataðar. Glataðar em líka hinar elztu
pappírsuppskriftir, sennilega í brunanum í Kaupmannahöfn
1728.1 Það sem nú er varðveitt, virðist ólíkt frumriti. Text-
inn er sýnilega oft úr lagi færðm, en allmikið af breyting-
nm; sem telja má góðar leiðréttingar, hefm smám saman
komið fram.2
Efni kvæðanna er ástasaga, en inn í blandast mörg ein-
kennileg yfimáttúmleg efni. Stundum svipar þeim til
undra ævintýra, en stundum líka til foms norræns átrún-
aðar og fræða, til að mynda frásögnin af því, að sonur vek-
1 Sbr. Arne Magnussons private breweksling, 1920, bls. 187, 195.
2 Texti kvæðanna hér styðst við útgáfu Sophusar Bugge (Norrœn
fornkvæði, (Kria 1867 og Oslo 1965), svo að litlu munar. Fulla könn-
un allra handritanna vantar, og þar með er skyldleiki þeirra vafasamur,
en Sophus Bugge hefur víða orðamun. Honum eru og að þakka margar
leiðréttingar, en sjá einnig skýringar Gerings og Sijmons, enn fremur
ýmsar leiðréttingar Finns Jónssonar og annara. Um bókfræði kvæðanna
sjá Halldór Hermaimsson, Islandica XIII og Jóhann S. Hannesson
XXXVII.