Studia Islandica - 01.06.1975, Page 131

129
meginatriði þessara sagna koma fram, eru í ennþá fomari
írskmn heimildum, og lúta þar að frásögnum af goðsagna-
hetjunni CúRoi.
Þegar ég skrifaði 1948, svo sem fyrr var sagt, ritgerð mn
rímurnar, efni þeirra og heimildir, var mér þegar ljóst, að
um fleiri kosti en einn mundi vera að ræða til skýringar á
frásögn þeirra. Ég taldi líklegt, að írskar frásagnir hefðu
komizt til Islands á landnámstíð, og hefðu þær síðan varð-
veitzt munnlega, þangað til þær voru notaðar í skráðar ís-
lenzkar sögur, ekki sízt eftir 1300.1 En þessi kenning, sem ég
efa ekki, að á alloft við, þegar skýra þarf keltnesk minni í ís-
lenzkum sögum og sögnum, veitir ekki skilning á efni úr
Artúrskvæðum í rímunum. Helzt yrði að gera ráð fyrir
áhrifum úr ýmsum áttum. En þá þegar hvarflaði að mér
önnur skýring, að allur sá kafli, sem hér verður fjallað um
og ég hef nefnt þriðja hluta rímnanna, hafi verið ein heild,
þegar hann barst til fslands. Mun ég nú athuga þetta mál
nokkuð betur, en vitna annars í eitt skipti fyrir öll til rit-
gerðar minnar.
frsku frásagnirnar eru tvær, þær sem herma frá eftir-
tektarverðasta efninu, fundi Úlaðstírskappa og Karlsins
grá, en það er Fled Bricrend eða „Veizla Bricriu“. önnur
frásögnin er kennd við „Uath mac Imomain“ eða „Ötta
Hræðsluson“; hún styrkir hina frásögnina, en er miklu
stuttaralegri, og held ég, að ekki þurfi að skipta sér svo
gizka mikið af henni hér á eftir.2 Aðalhandrit beggja er hið
mikla sagnahandrit „Branda“ (The Book of the Dun Cow),
frá því rnn 1100, en textinn er talinn allmiklu eldri (frá 8.
öld, segir Thumeysen) .3 Sá texti, sem hér skiptir máli, nefn-
ist oft á ensku “The Beheading Game” eða “Champions Bar-
gain”. Efni þeirrar frásagnar er keppni fræknustu kappa í
Úlaðstír um curathmír eða skammt þann, sem hinn frábær-
asti þeirra skyldi hljóta í veizlum. Bricriu eiturtunga æsti
1 Sbr. Sveins rímur múkssonar, Formáli, bls. xli—xlviii.
2 Sjá Thurneysen, bls. 466; Kittredge 17-18.
3 Thurneysen, bls. 667.
9