Studia Islandica - 01.06.1975, Qupperneq 164
162
taar.1 Þegar þess er gætt, að nafnið kemur fyrir í svo mörg-
um tilbrigðum ævintýrisins, sem raun er á, ihlýtur það að
vera nokkuð gamalt. Þar að auki kemur það fyrir í annari
heimild, sem vissulega er eldri en rímumar, sem sé skandi-
naviski dansinn „Grev Genselin“.2 Þetta kvæði virðist hafa
verið til í Svíþjóð; þar er nafnið Solenta; að vísu kemur það
þá fyrir í Þórsdansinum, en í hann er það sjálfsagt kom-
ið úr Genselin-dansinum. En Genselin-dansinn er einkum
varðveittur á Færeyjum, í Danmörku og Sviþjóð. Myndir
nafnsins eru þessar: Solinita og Solita í Færeyjum, Solenta,
Solentaa, Solentare í Danmörku, en glatað úr norska kvæð-
inu. Verður víst að sinni að sætta sig við, að uppruni þessa
nafns sé óviss.3
Merkilegt er að athuga mannanöfnin í dansinum „Grev
Genselin“. Færeysk mynd nafns hetjunnar er „Jansalin“
(úr norsku?). Svipað nafn er til í frönskum kvæðum: Guin-
celin, Guencelin, sbr. líka Kinselinus. Em efnistengsl (auk
auðsærrar líkingar) með þessu og danska nafninu Kanselín
(í dönsum) ? Athuga ,,/óong /fanselin“, en „Grev Genselin“;
veldur stuðlasetning þeim mismun? Ösjálfrátt dettur manni
1 hug nafnið Lancelin (Lancelot) ? Er Sveinn múksson kom-
inn í staðinn fyrir Lancelot?
önnur nöfn í dansinum „Grev Genselin“: Solentar, Vale-
vant (- Valvin); Karl hin grá (hér hestsnafn, ekki manns-
nafn, villa). Ivar blá (Ivent; blá kann að vera stæling á
„Karl hin grá“; Ivar kemur næst á eftir Valevant í kvæð-
inu). Auðsæ eru hér tengsl við rímumar, því að svo mörg
sameiginleg nöfn geta ekki verið tilviljun.4
1 Sjá Moltke Moe: Samlede skrifter, II, bls. 239.
2 Danmarks gamle Folkeviser, nr. 16.
3 Sophus Bugge hélt því fram, að upprunalegt nafn væri Solentar,
og vaeri það austnorræn mynd sem svaraði til norrænu orðanna Sólin
tær. En mynd nafnsins í rímunum gerir þetta vafasamt.
4 Aðrir dansar, sem kunna að stafa frá „Grev Genselin", hafa
nafnið „Karl hin grá“ (o.s.frv.) um kappa (ekki um hest) svo sem
„Kong Didrik og Holger danske" (DgF17), „Ulf van Jæm“ (DgF 10)
og „Kong Sverker" (DgF 136).