Studia Islandica - 01.06.1975, Síða 198

196
bu8, víg-lundr og hug-fullr geta fyllt tvo takta. Og stund-
um virðist áherzlulaust, einkvætt atkvæði fylla heilan
takt (eins og me8 í 2. röð). — Stundum aukast nokkuð
áhrif frá dróttkvæðum hætti á hrynhendu (hér er að ræða
um áhrif tveggja fyrstu takta dróttkvæðs háttar á tvo fyrri
takta hrynhenda vísuorðsins); tveir síðari taktar hrynhend-
unnar eru reglulegir tvíliðir, og allan timann er hrynhend-
ur háttur skipulegur, gæddur þægilegu samræmi, en einn-
ig hljómmikill. Aftur á móti eru hnepptu hættimir gæddir
mikilli spennu, sem kemur fram við þá togstreitu og sam-
leik sundurleitra eiginleika, sem getið var hér á undan.
En nú er kominn tími til að hætta við öll dulmæli og
láta uppi niðurstöðu mína um uppruna þessara hátta.
Hér á undan hef ég reynt að skýra „hneppta háttu“, og
kom þá brátt í ljós, að bragfræði Sievers, með hinum fimm
aðalgreimrm hans, dugði ekki til þess. Yfirleitt virtist hljóð-
fall mjög ónorrænt að sjá. En bragurinn er í mínum eyr-
um alveg töfrandi. Forn virðist hann vera og hafa dreifzt
víða. Datt mér í hug, að útlendur bragur hefði verið eins
konar fyrirmynd, en mn hann hafi verið farið meistara-
höndmn, þegar honum var snúið á norrænu. En af því
að ég þekkti ekkert þessu líkt, reyndi ég í fyrstu að fara
sömu leið og Heusler, að skýra þessa háttu með hnepp-
ingu frá hrynhendu. En eins og rakið var hér á undan,
var þó heldur en ekki mikið, sem á milli bar. ,Ég skyggnd-
ist nú í ýmsar áttir, en hvergi virtust færar leiðir. En þeg-
ar ég fór að hyggja að írskum háttatölum og bragfræði-
bókum, var sem birti snögglega, því að þar gat að líta þá
útlendu fyrirmynd, sem ég hafði verið að leita að.
Niðurstaðan fer nú hér á eftir. Sú er ætlun mín, að
fyrirmynd hnepptra hátta sé flokkur írskra bragarhátta.
Vísindamenn hafa ráðið það af leifum ævagamals irsks
kveðskapar, að i fomeskju hafi tíðkazt á írlandi stuðluð