Þjóðmál - 01.09.2015, Blaðsíða 25

ÞJÓÐMÁL hausthefti 2015 23
verur en ekki sem leikskólabörn með sérþarfir.
Umræðuhefðin hér á landi er ekki endilega
vel til þess fallin að takast á við verkefni eins
og þjóðaratkvæðagreiðslur sem geta haft
afdrifaríkar afleiðingar. Vill umræðan gjarnan
snúast meira um flokkspólitík en efnisatriði
málsins. Taka má dæmi um umræðu sem fram
fór á ágætlega fjölmennum vinnustað um
þjóðaratkvæðagreiðslu vegna lagasetningar
um eignarhald á fjölmiðlum árið 2004. Svo
gott sem einhugur ríkti um að greiða atkvæði
gegn lögunum. Áhugi á að kynna sér lögin var
enginn, því „sannleikurinn“ stóð, jú, skrifaður
stórum stöfum í Fréttablaðinu. Komust lögin þó
í heild sinni fyrir á einu A4 blaði. Í kvöldbænum
hinna „upplýstu“ var beðið fyrir að síkvikur
forsetinn sæti sem fastast á setri sínu. Má leiða
að því líkur að ýmsir hafi iðrast þess síðar að
sú lagasetning hafi ekki notið náðar þjóðar-
innar. Þjóðaratkvæðagreiðslurnar um Icesave
snérust illilega í höndum stjórnvalda þótt allt
væri gert, jafnvel hákarlar sóttir í djúpið, til að
skjóta örþjóðinni skelk í bringu. Útkoman var
fyrirsjáanleg, því fullvalda fólk kýs ekki yfir sig
skuldaklafa að óþörfu. En þótt Íslendingar hafi
haft vit fyrir ríkisvaldinu í það sinn eru þeir
góðviljað fólk sem vill helst ekki neita neinum
bónar. Án ábyrgðar gætum við endað í sporum
Kaliforníufylkis í Bandaríkjunum sem riðar
sífellt á barmi gjaldþrots. Í anda Pírata kjósa
Kaliforníubúar nefnilega að vera góðir við alla
og aðallega sjálfa sig án þess að íhuga hvaðan
peningarnir koma eða á hverjum góðmennskan
bitnar. Tillaga Pírata um þjóðaratkvæði um
áframhald ESB-viðræðna, þegar upplýst hafði
verið að Evrópusambandið sjálft hafði endað
viðræðurnar, var fullkomlega vanhugsuð og
stenst enga mælikvaða gagnrýninnar hugs-
unar. Sýnir í raun að ákvarðanataka Pírata er
tilviljanakennd og án yfirvegunar. Við búum
nefnilega enn í raunheimum hvað sem verður
í framtíð. Ruglingur Pírata með hugtök eins og
gagnrýna hugsun og beint lýðræði kemur upp
um siglingu þeirra á grunnsævinu og er ég ekki
ein um að búa að þeirri skoðun. Nýlega ritaði
Hjörleifur Guttormsson fyrrverandi þingmaður
og ráðherra grein í Morgunblaðið þar sem hann
bendir á þennan grundvallar galla í hugmynda-
fræði þeirra.:
„Kátbroslegust er þó líklega afstaða Pírata til
aðildar Íslands að ESB, eins og hún birtist í
stefnuyfirlýsingu þeirra: „Það er ekki hlutverk
stjórnmálaflokka að taka afstöðu með eða á
móti aðild en aftur á móti eiga þeir að vera
búnir undir hvora niðurstöðuna sem er“,
þ.e. útkomu úr bindandi þjóðaratkvæða-
greiðslu. Píratar virðast ekki hafa áhyggjur af
því að það gæti orðið síðasta kosning af því
tagi hérlendis um stórmál, þar eð þjóðar-
atkvæðagreiðslur eru sem kunnugt er eitur í
beinum Evrópusambandsins.“
Píratar hefðu ekki þurft að sitja undir þessari
háðung ef þeir hefðu, á opinn og heiðarlegan
hátt, lýst strax yfir afstöðu sinni til inngöngu í
ESB.
Vilja flestum vel
Eitt og annað í grunnstefjum Pírata undir
liðunum jafnrétti, menntun, velferð og hag-
kerfi sýnir að þeir vilja flestum vel. Undir margt
af því má taka, s.s endurskoðun og einföldun
á ýmis konar regluverki. Sumt er nú þegar
til athugunar hjá sitjandi ríkisstjórn eins og
breyting á hluta námslána í styrk, einföldun
skattkerfisins og endurskoðun á örorkumati. En
þrátt fyrir viðleitni í frjálsræðis átt er undirtónn
Pírata bara gamaldags sósíalismi að hætti Karls
Marx. Reyndar má ganga svo langt að segja að
bullandi forræðishyggja ríki þar undir merkjum
mannkærleika. Tryggja þarf.... kemur mikið við
sögu í málefnaskránni og auðvitað er það ríkið
Jón Þór Ólafsson, Birgitta Jónsdóttir og Helgi Hrafn
Gunnarsson, þingmenn Pirata. Jón Þór hefur látið af
þingmennsku.