Þjóðmál - 01.09.2015, Blaðsíða 63

ÞJÓÐMÁL hausthefti 2015 61
atriðinu. Þá var farið á svig við hið síðar-
nefnda með stórfelldum fjáraustri í hin ýmsu
fjármálafyrirtæki.
Tveir hinna þriggja ríkisbanka voru loks færðir
kröfuhöfum föllnu bankanna í árslok 2009.
Sú einkavæðing fór fram án þess að nokkur
umræða ætti sér stað um eigendastefnu og
framtíðarskipan bankamála, meðal annars með
tilliti til þess hvort aðgreina ætti fjárfestingar-
banka og viðskiptabanka og setja ákvæði í lög
um dreift eignarhald. Ríkið hafði tekið á sig
alla áhættu af stofnun nýju bankanna og lagt
þeim til hátt í 400 milljarða króna. Sannarlega
gat brugðið til beggja vona, en endurreisnin
tókst, ólíkt endurreisnartilraunum á þeim
fjármálafyrirtækjum sem Steingrímur J. Sigfús-
son hafði forgöngu um og segir af hér á eftir.
Sanngjarnt og eðlilegt hefði verið að íslenskur
almenningur nyti góðs af því að svo vel tókst til.
Skýrsla Steingríms J. Sigfússonar um endur-
reisn viðskiptabankanna var lögð fram sama
dag og alþingismenn héldu í kjördæmaviku í
lok marsmánaðar 2011 og strax í framhaldinu
fóru þingmenn í páskaleyfi. Það er því engu
líkara en skýrslunni hafi verið laumað inn í
bunka þingskjala. Enginn virtist hafa orðið
hennar var fyrr en komið var fram í miðjan maí.
Í kjölfarið urðu allnokkrar umræður um málið.
Lilja Mósesdóttir, þá orðinn þingmaður utan
flokka, frétti af skýrslunni utan úr bæ, en hún
fullyrðir að til hafi staðið að koma í veg fyrir
umræður um efni hennar. Kristján Þór Júlíus-
son, alþingismaður Sjálfstæðisflokks, gagn-
rýndi harðlega að kröfuhafar í þrotabú gömlu
bankanna skyldu fá 30% afslátt af verðmati
því sem Fjármálaeftirlitið hafði samþykkt – og
ekki síður að nýir eigendur skyldu hafa fengið
sjálfdæmi um innheimtu skulda almennings og
fyrirtækja. Hagsmunir erlendra vogunarsjóða og
alþjóðlegra fjármálastofnana væru settir framar
loforðum sem gefin höfðu verið íslenskum
almenningi.
Bankahrun Steingríms J.
Vonlausar björgunaraðgerðir fjármálaráðuneytis
Steingríms J. Sigfússonar við fjármálafyrirtæki
voru að því er virðist stjórnlausar. Milljarðar
af fjármunum almennings fóru þar í súginn.
Óþarft sölutap af Sjóvá nam á annan milljarð
króna svo dæmi sé tekið.
Að tilstuðlan ríkisstjórnar Jóhönnu Sig-
urðardóttur var komið á fót nýrri ríkisstofnun,
Bankasýslu ríkisins, sem skyldi fara með
eignarhluti ríkisins í fjármálafyrirtækjum „í sam-
ræmi við lög, góða stjórnsýslu- og viðskipta-
hætti og eigendastefnu ríkisins á hverjum tíma“
eins og það var orðað. Þessu var almennt fylgt,
en á því voru tvær undantekningar, Sparisjóður
Keflavíkur og Byr sparisjóður.
Sparisjóður Keflavíkur var öflug og rótgróin
Í raunum sínum bar það við að Steingrímur hótaði
þingflokknum að segja af sér. Í eitt skipti er hann gerði það
mælti Atli Gíslason: „Góði besti segðu þá af þér!“ Fátt var
um svör hjá Steingrími.
Mynd: Magnus Fröderberg/norden.org