Þjóðmál - 01.09.2015, Blaðsíða 75

Þjóðmál - 01.09.2015, Blaðsíða 75
ÞJÓÐMÁL hausthefti 2015 73 banka, þótt bókfært eigið fé bankans við söluna haustið 2010 hafi verið um €1 milljarður og í árslok 2014 um €769 milljónir. Jafnframt verður að hafa í huga, að veðið var allsherjarveð, og Kaupþing skuldaði Seðlabankanum meira en €500 milljóna neyðarlánið. Hinum dönsku kaupendum er ekki um að kenna. Þeir sættu vissulega lagi, en þeir gerðu ekkert ólöglegt, að því er virðist. Margar spurningar vakna því: Hvers efnis var kaupsamningurinn haustið 2010? Var hagstæðara tilboðinu tekið? Var gert ráð fyrir afskriftum jafnt og tapi til frádráttar kaupverði? Hvers vegna létu íslensk stjórnvöld undan hótunum danskra stjórnvalda? Gat forsætisráðherra ekki gert sér ferð til Kaup- mannahafnar og beðið starfsbróður sinn ásjár í einlægu einkasamtali? Hefði ekki verið skyn- samlegra að nota eitthvað af lánum Alþjóða- gjaldeyrissjóðsins til að leysa til sín bankann en að geyma þetta fé óhreyft á vöxtum í banka í New York? Og hefði íslenska ríkið ekki átt að setja það skilyrði í upphafi, að hann hefði mann eða menn í stjórn til að fylgjast með rekstri bankans, á meðan viðskiptunum var ólokið? Hvers vegna átti hinn íslenski kröfuhafi ekki að njóta góðs af því, þegar danska ríkið veitti bankanum óbeinan stuðning að upphæð 425 milljónum danskra króna að mati ráðherra- nefndar Evrópusambandsins? Hefði ekki átt að reikna það til lækkunar bókfærðu tapi? Hugsanlegt hefði líka verið að selja ekki allan bankann, heldur aðeins til dæmis helminginn lífeyrissjóðnum ATP, sem átti tvímælalaust hagsmuna að gæta og naut stuðnings danskra stjórnvalda. Enn annar möguleiki hefði verið að setja bankann í skiptameðferð, leysa hann upp, eins og nýju eigendurnir gerðu raunar að lokum. Hvers vegna áttu þeir Christian Dyvig, Bjarne Graven Larsen, Henrik Sjøgreen og Fritz Schur að græða hundruð milljóna og milljarða á þessum kaupum, á meðan Seðlabankinn tapaði tugmilljörðum á þeim? Erfitt er að meta, hvað þessi handvömm kostaði Seðlabankann, en ef reiknað er með sama eigið fé FIH banka og nú er bókfært, þá er það €769 milljónir, sem þarf þá að draga €225 milljónir frá, af því að það verð greiddu núverandi eigendur fyrir bankann. Samkvæmt því er tjónið €544 milljónir. Þá er gert ráð fyrir, að allsherjarveðið hefði nýst til að lækka skuldir Kaupþings við Seðlabankann. Ef svo er ekki, þá nemur tjónið að minnsta kosti €275 milljónum, sem er afgangurinn af skuld Kaupþings við Seðlabankann, eftir að €225 milljónir höfðu verið greiddar í fyrstu (og einu) útborgun fyrir bankann. Heritable Bank Heritable Bank var stofnaður í Glasgow 1877, en skráður 1887. Hann var fluttur til Lundúna 1950 og hafði aðsetur að 8 Hill Street við Berkeley- torg í vesturhluta borgarinnar, West End. Þegar leið að aldamótum og Halldór J. Kristjáns- son, bankastjóri Landsbankans, hugðist færa út kvíarnar og veita efnuðum Íslendingum fjármálaþjónustu í Bretlandi, benti fjármálaráð- gjafinn John Quitter honum á þennan litla, en trausta banka, sem sérhæfði sig í fasteigna- lánum (Páll Hreinsson o. fl., 2010, b. 8, Viðauki 1, 89). Í júlí 2000 keypti Landsbankinn 70% í bankanum af Wachovia bankanum og nokkrum stjórnendum. Í febrúar 2002 keypti Lands- bankinn afganginn af hlutabréfunum. Samtals greiddi bankinn £25,9 milljónir fyrir bankann. Martin Young, sem hafði verið bankastjóri, hélt starfi sínu, en samtals störfuðu 32 menn í bank- anum. Árið 2002 dró Young sig í hlé, og Mark Sismey-Durrant, sem hafði starfað hjá HSBC bankanum í Bretlandi og Sun Life Financial í Kanada, var ráðinn bankastjóri. Bankinn óx hægt og örugglega í höndum hans. Árið 2003 hóf bankinn að taka á móti heildsölulánum og árið 2004 venjulegum innlánum einstaklinga. Árið 2004 hóf bankinn líka að veita sérhæfð fasteignaveðlán. Heildarvelta bankans hafði verið um £175 milljónir, þegar Landsbankinn keypti hann, en hún var orðin um £450 milljónir árið 2005 og nálgaðist einn milljarð punda, er yfir lauk. Í árslok 2004 var Heritable Bank metinn á um £355 milljónir. Árið 2005 stofnaði Landsbankinn síðan sérstakt útibú í Lundúnum, sem hafði aðsetur að 15 St. Botolph Street í fjármálahverfinu, City. Tók það smám saman að sér ýmis fjármögnunarverkefni og veitti fjármálaþjónustu (Halldór J. Kristjánsson o. fl., 2009; Sismey-Durrant, 2014). Í október 2006 hóf Landsbankinn að taka við innlánum á svokallaða Icesave-reikninga á Netinu, en hugmyndina átti Sismay-Durrant bankastjóri, sem var í leit að nýjum tækifærum (Björgólfur Thor Björgólfsson, 2014, 162). Þótt reikningarnir væru í útibúi Landsbankans, hafði Heritable Bank yfirumsjón með þeim, en bakvinnu annaðist Newcastle Building Society. Heritable Bank starfaði eftir skoskum
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100

x

Þjóðmál

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðmál
https://timarit.is/publication/1175

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.