Þjóðmál - 01.09.2015, Blaðsíða 60

58 ÞJÓÐMÁL hausthefti 2015
sambandsaðild yrði forsenda ríkisstjórnar-
samstarfs. Þess vegna er farin sú leið að Össur
Skarphéðinsson utanríkisráðherra flutti tillögu
um aðildarviðræður sem þingmannamál og
fékk til þess stuðning nokkurra stjórnarand-
stöðuþingmanna. Jón er mjög gagnrýninn
á ýmsar yfirlýsingar Jóhönnu Sigurðardóttur
forsætisráðherra í þessu sambandi. Hún hafi
ítrekað haldið því að fram að um leið og sótt
yrði um aðild myndu allar dyr standa Íslandi
opnar og erfiðleikar yrðu fyrir bí. Jón segir
ótækt að Jóhanna hafi komist upp með um-
mæli af þessu tagi sem standist enga skoðun.
Það var engu líkara en fáir tækju hana alvarlega.
En líta verði á að hún var forsætisráðherra.
Jón segir að afgreiðsla Svavars-samninganna
og yfirlýsing Steingríms um að bankarnir yrðu
afhentir kröfuhöfum hafi verið forsenda þess
að ESB tók við umsókninni. Ríkisstjórninni hafi
verið stillt upp við vegg. Hann segir þingmenn
hafi upp til hópa lítt gert sér grein fyrir því
hvers konar fyrirbæri Evrópusambandið væri.
Ögmundur Jónasson hefði síðar listað upp
ýmsa fyrirvara á aðildarumsókn sem stæðust
ekki gagnvart ESB. Jón segir að annað hvort
hafi Ögmundur ekki vitað betur eða þá að um
sjálfsréttlætingu var að ræða. Að auki hafi ýmsir
stjórnmálamenn talað um að hægt yrði að taka
upp evru með „flýtimeðferð“ og fjárhagslegum
stuðningi sambandsins. Jón segir menn ekkert
hafa haft fyrir sér með slíkum yfirlýsingum.
Árni Páll Árnason, þingmaður Samfylkingar
og ráðherra um skeið, hafði sagt að aðildar-
viðræður myndu ekki taka nema 18 mánuði.
Steingrímur J. Sigfússon ræddi um viðræður
eins og Evrópusambandið væri óbreytt frá því
að Norðmenn sóttu um seinast.
Jón Bjarnason segir Steingrím höfund hug-
taksins „að kíkja í pakkann“. Lagt hafi verið upp
með málið þannig að fyrst yrði samið og síðan
bara séð til hvort mönnum litist á inngöngu.
Svona sé málum einfaldlega ekki lengur háttað,
heldur feli aðildarumsókn í sér að aðlaga reglu-
verk viðkomandi lands að regluverki ESB.
Í þingsályktunartillögunni um aðildarum-
sókina voru settir miklir fyrirvarar, sér í lagi
í landbúnaðar- og sjávarútvegsmálum. Jón
kvaðst hafa viljað fylgja þeim fyrirvörum þegar
samningsmarkmið hans málaflokka voru sett
og fékk hann að auki álit um málið frá LÍÚ
og Bændasamtökunum. Þetta var veganesti
samninganefndarinnar í hans málaflokkum
og auðvitað gekk það hvorki lönd né strönd.
Hann kvaðst ekki myndu gefa sig og sagði að
ef ríkisstjórnin vildi önnur samningsmarkmið
skyldi málið lagt fyrir þingið á nýjan leik. Hann
væri að fylgja samþykkt Alþingis.
Jón telur að ákvörðun hans um makrílkvóta
hafi endanlega gert úti um Evrópusambands-
umsóknina. Viðræðurnar hafi í reynd stöðvast
2011 og sambandið vildi sjálft gera hlé á
viðræðunum þegar komið var fram á árið 2013,
þar sem það taldi sér ekki í hag að málið yrði
bitbein í kosningum. Það var því ekki erfið
ákvörðun fyrir Össur að gera hlé á viðræðum
snemma árs 2013, þar sem þær höfðu þá ekki
staðið yfir um lengri tíma.
„Góði besti, segðu þá af þér!“
Átökin innan þingflokks Vinstri grænna
mögnuðust stöðugt þegar leið á árið 2009.
Þingflokksfundir þeirra gengu venjulega þannig
fyrir sig að hver og einn þingmaður bar upp
fyrirspurnir og svo var þeim svarað í lokin, en
Jón Bjarnason, fyrrverandi ráðherra VG, segir að afgreiðsla
Svavars-samninganna og yfirlýsing Steingríms um að
bankarnir yrðu afhentir kröfuhöfum hafi verið forsenda
þess að ESB tók við umsókninni. Ríkisstjórninni hafi verið
stillt upp við vegg. Jón heldur því fram að Steingrímur J. sé
höfundur hugtaksins „að kíkja í pakkann“.