Þjóðmál - 01.09.2015, Blaðsíða 55

ÞJÓÐMÁL hausthefti 2015 53
að málum hér og lét eftirfarandi ummæli falla
haustið 2008:
„Ég vil láta það koma hér fram að eftir því
sem við verðum í aðstöðu til að hafa áhrif
á málin, þingmenn Vinstri grænna, verður
það forgangsatriði af okkar hálfu á komandi
misserum eða árum að reyna að borga
Ísland út úr þessu prógrammi aftur. Það skal
hafa algeran forgang af okkar hálfu að reyna
að standa þannig að málum að við endur-
heimtum aftur frelsi okkar á þessu sviði eftir
því sem aðstæður frekast leyfa.“
Því fór fjarri að það yrði forgangsverkefni
Vinstri grænna að koma Íslandi út úr sam-
starfinu við Alþjóðagjaldeyrissjóðinn, en
Steingrímur hafði kallað skilmála sjóðsins
„ógnarskilmála“ og Íslendingar væru komn-
ir á „þvingunarprógramm“. Hann sagði að
sjóðurinn væri „eyðileggjandi fyrir íslenskt
velferðarsamfélag til framtíðar“ og aðhylltist
„harðlínuniðurskurðarstefnu“. Fáeinum dögum
áður en minnihlutastjórnin tók formlega við
völdum spurði Birgir Ármannsson, þingmaður
Sjálfstæðisflokks, af þessu tilefni í pistli á vef-
ritinu AMX:
„Eru allar hugsjónirnar gleymdar? Skiptir
svona miklu máli að verða ráðherra? Hvar er
prinsippmaðurinn Steingrímur J. Sigfússon?“
Um það farast Steingrími svo orð:
„Þegar ég kom í fjármálaráðuneytið mat ég
málið af raunsæi og hugsaði með mér að
ekki þýddi annað en að vinna eftir áætluninni
og með því fólki sem hér var frá sjóðnum og
gera sem best úr því.“
Umskiptin gengu hratt og fumlaust fyrir sig.
Bankastjórn Seðlabankans
hrakin frá völdum
Fyrsta frumvarp sem ný ríkisstjórn lagði fyrir
Alþingi var til breytinga á lögum um Seðla-
bankann. Meginatriði frumvarpsins var að
aðeins skyldi vera einn seðlabankastjóri. Kveðið
var á um tilteknar hæfniskröfur bankastjóra og
þá skyldi komið á svokallaðri peningastefnu-
nefnd. Engum duldist að tilgangur frum-
varpsins var að losna við Davíð Oddsson úr
stöðu seðlabankastjóra, en það hafði verið
aðalágreiningsefni Samfylkingar og Sjálfstæðis-
flokks í fráfarandi ríkisstjórn. Steingrímur J. Sig-
fússon átti fund með Davíð meðan frumvarpið
var til meðferðar í þinginu. Davíð hafði óskað
eftir fundi þeirra undir því yfirskini að verið væri
að ræða málefni sparisjóðanna. Steingrímur
tjáði Davíð að „aðstæðurnar hefðu sigrað þá“ og
ekki væri unnt að búa við óbreytta stöðu. Davíð
var ekki sáttur, sem vonlegt var. Steingrími þótti
miður hvernig þetta fór og segir um það mál:
„Ég hefði viljað að þetta hefði gerst á vin-
samlegri hátt en það fór eins og það fór. Og
ég tek fram að seðlabankastjórarnir voru
mætir menn og hafa örugglega gert sitt
besta.“
Davíð lét af embætti hinn 26. febrúar er lögin
höfðu verið samþykkt.
Embætti seðlabankastjóra skyldi auglýsa
laust til umsóknar í byrjun marsmánaðar, en
ekki gat bankinn verið án æðstu stjórnenda á
þessum háskatímum, skömmu eftir fall viðskipta-
bankanna þriggja. Því þurfti að brúa bilið.
Beinast hefði legið við að einhver hinna æðstu
embættismanna bankans tæki við skyldum
seðlabankastjóra tímabundið, en Steingrímur
J. Sigfússon hafði aðrar hugmyndir. Hann lagði
kapp á að fá hingað norskan seðlabankastjóra
og taldi að með því gæti tvennt unnist, annars
vegar að hæfur maður fengist og hins vegar
að tengslin við Noreg gætu eflst, en Steingrími
hefur löngum verið mjög umhugað um þau.
Hann sannfærði Jóhönnu Sigurðardóttur og
Samfylkinguna um þessa tilhögun og hafði
því næst samband við Kristinu Halvorsen,
fjármálaráðherra Noregs og formann systur-
flokks Steingríms þar ytra. Um það farast Stein-
grími svo orð í bók sinni Frá hruni og heim:
„Kristín tók þessu erindi vel og lofaði mér að
hún skyldi finna toppmann.“
Með tölvubréfi 12. febrúar lagði Halvorsen
til að Svein Harald Øygard, starfsmaður ráð-
Steingrímur „gúglaði“ Svein Harald og
leist vel á það sem hann fann á netinu
og hringdi til hans, en Svein Harald er
nátengdur norska Verkamannaflokknum.
Davíð Oddsson, fráfarandi formaður
bankastjórnar Seðlabankans, kallaði
norskan arftaka sinn „lausamann úr
norska Verkamannaflokknum, sem
enginn maður hafði heyrt minnst á. Ekki
einu sinni Google, sem þekkir þó marga“.