Þjóðmál - 01.12.2015, Qupperneq 7

6 ÞJÓÐMÁL vetrarhefti 2015
tíma og fjárlögum hefur verið skilað með
afgangi og skuldir ríkisins lækka hratt.“
Þarna er brugðið ljósi á þáttaskilin sem
urðu þegar kjósendur ráku ríkisstjórn
Jóhönnu Sigurðardóttur og Steingríms J. Sig-
fússonar frá völdum. Í tíð þeirra var ekki tekist
á við fjármagnshöftin af því að annað en
þjóðarhagur réð ferðinni. Samfylkingin vildi
nota höftin til að knýja á um aðild að ESB. VG
vildi halda í þau til að hafa puttana í rekstri
fyrirtækja og afskipti af neyslu einstaklinga.
Landsfundurinn áréttaði fyrri andstöðu við
aðild að ESB og um að ekki yrði rætt framar
um aðild að sambandinu án þess að þjóðin
samþykkti í atkvæðagreiðslu. Var ekki ágrein-
ingur um ESB-mál á fundinum ólíkt því sem
gerst hefur á landsfundum frá árinu 2009.
Að fundinum loknum létu sumir
fjölmiðlar eins og þar hefði verið gerð
tímamótasamþykkt um framtíð krónunnar.
Þeir sem þetta sögðu kynntu sér ekki málið
heldur kusu spuna gegn krónunni.
Í ályktun landsfundar á árinu 2013 sagði
um þetta efni:
„Landsfundur telur að Sjálfstæðisflokkn-
um beri skylda til þess að setja afnám
gjaldeyrishafta efst á forgangslista komist
hann í ríkisstjórn. Kanna þarf til þrautar
alla möguleika fyrir Ísland í gjaldmiðla- og
gengismálum, þar með talið upptöku
alþjóðlegrar myntar.“
Í landsfundarályktuninni 2015 segir:
„Íslenska krónan í höftum getur ekki
verið framtíðargjaldmiðill þjóðarinnar ef
Íslendingar vilja eiga þess kost að taka
þátt í alþjóðlegri samkeppni. Kanna skal til
þrautar upptöku myntar sem gjaldgeng er í
alþjóðaviðskiptum í stað íslensku krónunn-
ar og gefa landsmönnum og fyrirtækjum
frelsi til að ákveða hvaða gjaldmiðill hentar
þeim best.“
Menn þurfa að vera sérkennilega innrétt-
aðir til að telja þarna um tímamótamun á
ályktununum að ræða. Krónan er mælieining
á árangur, hún endurspeglar hið efnahags-
lega jafnvægi. Í kröfunni um afnám hennar felst
ekki síst gagnrýni á hagstjórnina. Afnámið er
krafa um meiri aga auk þess sem sjálfstæði
við peningastjórnun hverfi. Ávallt hljómar
sérkennilega þegar forystumenn aðila vinnu-
markaðarins hallmæla krónunni. Verðbólgu
og þar með rýrnun krónunnar má ekki síst
rekja til yfirspenntra kjarasamninga,
Öllum ber saman um að boginn hafi verið
spenntur mjög ef ekki of hátt við nýgerða
kjarasamninga. Spurning er hvort stöðug-
leikasamkomulagið sem SALEK-hópurinn
svonefndi ritaði undir hinn 27. október 2015
dregur úr þessari spennu.
Hópurinn var stofnaður árið 2013 með
það að markmiði að færa kjarasamningsgerð
hér í átt að því sem tíðkast annars staðar á
Norðurlöndum. Taka skal mið af svigrúmi
samkeppnisgreina til launahækkana og samið
um kjör með hliðsjón af því. Skammstöfunin
„SALEK“ stendur fyrir „samstarfsnefnd um
launaupplýsingar og efnahagsforsendur
kjarasamninga“. Í hópnum eru fulltrúar ASÍ,
BSRB, Reykjavíkurborgar, fjármálaráðuneytis,
Sambands íslenskra sveitarfélaga og Sam-
taka atvinnulífsins.
Rammasamkomulagið sem SALEK hópur-
inn skrifaði undir nær til meira en 70% vinnu-
markaðarins og er fyrsta skrefið á tveggja ára
vegferð til að koma á breyttu vinnulagi við
kjarasamningsgerð. Markmið samkomu-
lagsins er að auka kaupmátt við efnahags-
legan og félagslegan stöðugleika á grundvelli
lágrar verðbólgu, stöðugs gengis og lægra
vaxtastigs. Takist að ná þessu markmiði skapar
það krónunni skjól.
Þarna er brugðið ljósi á þáttaskilin sem
urðu þegar kjósendur ráku ríkisstjórn
Jóhönnu Sigurðardóttur og Stein-
gríms J. Sigfússonar frá völdum.
Í tíð þeirra var ekki tekist á við fjár-
magnshöftin af því að annað en
þjóðarhagur réð ferðinni. Samfylk-
ingin vildi nota höftin til að knýja á
um aðild að ESB. VG vildi halda í þau
til að hafa puttana í rekstri fyrirtækja
og afskipti af neyslu einstaklinga.