Þjóðmál - 01.12.2015, Síða 93

92 ÞJÓÐMÁL vetrarhefti 2015
menntamenn. Felix, faðir Bills, varð forseti
stærðfræðideildar Chicago-háskóla og fékk
vísindaorðu úr hendi Bills Clinton forseta
1999 og yngri bræður hans, Andrew og Tom,
urðu báðir kunnir stærðfræðingar á eigin
forsendum. Tom var forseti Stærðfræðifélags
Bandaríkjanna og forseti stærðfræðideildar
Princeton-háskóla og Andrew var forseti
stærðfræðideildar Brown-háskóla. Hér er því
sögð áhugaverð ættarsaga og fer fyrsti hluti
bókarinnar í að rekja það.
Í öðrum hluta bókarinnar er Browder
kominn til Rússlandi og nær að hagnast
ótrúlega í því furðulega efnahagsumhverfi
sem þar ríkti á tíunda áratug síðustu aldar
og fyrsta áratug þessarar aldar. Líklega hefur
mannkynsagan ekki séð annað eins. Rússlandi
er gríðarlega auðugt af náttúrugæðum og
eftir fall Sovétríkjanna varð mikil barátta um
eignarhald yfir þessum auðævum og er það
einn helsti kostur bókarinnar hve skilmerki-
lega þetta ástand er rakið. Það er sláandi að
lesa um að auðævi, sem samsvara olíulind-
um Kuwait, hverfa úr eignasafni Gazprom
olíurisans án þess að neinn átti sig á því!
Margar slíkar sögur úr rússnesku viðskiptalífi
fylgja og líklega eru þær einn helsti styrkur
bókarinnar. Að maður sem hefur náð jafn
langt í rússnesku viðskiptalífi og Browder
skuli opna sig með þessum hætti er dýrmætt
fyrir alla þá sem vilja setja sig inn í rússneskt
þjóðlíf.
En hvaða augum er hægt að líta Vladimír
Pútin? Það er ekki einfalt en við verðum þó
að reyna til að skilja það umhverfi sem hann
sprettur úr. Jú, hann er pólitískt kamelljón,
miskunnarlaus en virðist þó færa Rússum
einhverja trú og sjálfstraust. Svo mjög að
hann virðist fær um að leiða þá eitthvert sem
lýðræðislega kjörnir fulltrúar, með pólitískt
aðhald, næðu aldrei að gera. Við og við örlar
jafnvel á aðdáun á Pútin, hann sé kraftmikill
leiðtogi sem láti ekki smáatriðin vefjast fyrir
sér. Það er hættulegur hugsanaháttur. Browder
dýpkar skilning lesenda á Pútín eins og þessi
frásögn ber með sér:
„Velta má fyrir sér hvers vegna Vladímír
Pútín leyfði mér að gera þetta. Svarið er
að um skeið fóru hagsmunir okkar saman.
Þegar Pútín varð forseti í janúar 2000 fékk
hann titilinn forseti Rússneska sambands-
ríkisins en ólígarkar, héraðsstjórar og glæpa-
gengi höfðu hrifsað til sín hið eiginlega
forsetavald. Jafnskjótt og Pútín tók við
völdum hófst hann handa við það for-
gangsverkefni að ná valdinu af þessum
mönnum og koma því í réttar hendur
í Kreml — eða réttara sagt, í eigin tvær
hendur.
Viðvíkjandi mér og baráttu minni gegn
spillingu beitti hann í grundvallaratriðum
pólitíska heilræðinu að „óvinur óvinar
þíns er vinur þinn”. Hann notaði starfsemi
„Þegar Pútín varð forseti í janúar 2000 fékk hann titilinn forseti Rússneska
sambandsríkisins en ólígarkar, héraðsstjórar og glæpagengi höfðu hrifsað til sín
hið eiginlega forsetavald. Jafnskjótt og Pútín tók við völdum hófst hann handa
við það forgangsverkefni að ná valdinu af þessum mönnum og koma því í réttar
hendur í Kreml — eða réttara sagt, í eigin tvær hendur.”