Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.2004, Page 12

Múlaþing
sin kongegerning med overordentlig
interesse og Jlid, og hann hafði en lyst til at
se og bestemme selv, svo að vitnað sé í
magister Læssoe Miiller, sem taldi konung
oft hafa tortryggt ráðgjafa sína eða gengið
þvert á niðurstöðu þeirra.9 Alllengi humm-
aði biskup fram af sér bréfið, en 1716 vígði
hann loks Hjörleif til Þvottár, þótt næstum
barnungur væri. Síðan messaði hann í 16 ár
yfir örfáum sóknarbörnum sínum. Hann
hljóp víst einnig undir herðar með séra
Guðmundi á Hofi, sem gerðist roskinn en
tók fyrst aðstoðarprest 1732.
Hallormsstaður losnaði 1731. Á meðal
umsækjenda var séra Brynjólfur Guð-
mundsson á Kálfafellsstað í Suðursveit,
sem sagðist ekki geta haldist þar við fyrir
grjóthlaupi og vatnságangi. En val amt-
manns féll 30.8.1731 á Torfa stúdent Páls-
son,10 11 sem var ráðsettur að aldri og mjög vel
treystandi fyrir kirkjukúgildum. Veturinn
1731-32 var hann í Skálholti, til að rifja upp
hin kennimannlegu fræði, sem tókst ekki,
svo að hann gaf frá sér brauðið og settist að
búi á Hafursá. Og nú fékk séra Hjörleifur
Hallormsstað, sem var allgott brauð, stór-
gott miðað við Þvottá.
Jens Wium sýslumaður á Skriðuklaustri
týndist í bátsferð frá Seyðisfirði til Loð-
mundarfjarðar 1740." Þá kom sonur hans
frá Vestmannaeyjum, Hans að nafni, settist
að á Klaustri og tók við sýslu. Presturinn á
9 Vor Tids Konversations Leksikon IV, bls. 371 [ritstjórar mag.
art. Jorgen Budtz-Jorgensen og cand. mag. Harald W.
Moller]. Kobenhavn 1937.
ÆttirAustfirðinga, nr. 13339.
11 AM 995 4to 141r, 143vn. JS 422 4to. ÍB 578 8vo. Ættir
Austfirðinga, bls. 1019. Annálar Bókmenntafélagsins V,
bls. 288n.
^ Ættir Austfirðinga, nr. 9082.
Valþjófsstað, séra Magnús Guðmundsson,
átti að messa hjá honum fjórða hvern
sunnudag. En nú kom upp, að þeir nýi
sýslumaðurinn þoldu ekki hvor annan og
voru báðir skapstórir. Þess vegna fékk séra
Magnús leyfi til að hafa brauðaskipti við
séra Hjörleif,12 sem síðan sat Valþjófsstað
frá 1742 til dauðadags 26.3.1786.13 Hann
var prófastur 1747-69 og um skeið aldurs-
forseti lærðra manna á íslandi.14
Prófastur Einar á Hofi skráði: „Hjörleif-
ur prófastur var með hinum mikilhæfustu
prestum landsins á sinni tíð og latínulærður
vel og skáldmæltur. Búmaður góður og
atorkusamur. Hann sneri Passíusálmunum á
latínu í hexametra eða lauk við þýðingu
Jóns biskups Vídalíns.“15 Prófastur hefur
notað hexametra, svo að betra væri að skilja
sálmana. Samtímamaður hans, séra Kol-
beinn Þorsteinsson i Miðdal í Laugardal,
þýddi Passíusálmana einnig á latínu, ágæta
vel, en notaði íslenska bragarhætti, sem
útlendingar áttu bágt með að skilja.16
Fyrsta kona séra Hjörleifs var Margrét,
dóttir Sigurðar hreppstjóra Þorgilssonar, f.
1651, og konu hans, Herdísar Þorvarðar-
dóttur, f. 1655. Þau bjuggu á Jörva í Hauka-
dalshreppi, voru einnig foreldrar Þorsteins
sýslumanns á Víðivöllum ytri. Prestur og
Margrét eignuðust tvær dætur: 1) Sigríði,17
sem varð fyrri kona Guðbrands Árnasonar
frá Sauðanesi18 en komu ekki upp bömum,
12 Annálar Bókmenntafélagsins V, bls. 189, og VI, bls.
284.
14 Saga tímarit Sögufélags 1962, bls. 416n.
15 Ættir Austfiröinga, nr. 6239.
10 Annálar Bókmenntafélagsins VI, bls. 246.
17 Ættir Austfirðinga, nr. 6240.
18 Ibidem, nr. 3627.
10