Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.2004, Page 14

Múlaþing
hafði fyrst Eiðasókn og bjó 1703 í Gils-
árteigi en fékk 1711 Hof í Vopnafirði.
Helga átti fyrr Pétur Björnsson, d. 1740,33
sem var frá Bustarfelli. Hún var barnlaus
við báða menn sína.
Nú skal vikið að framætt séra Hjörleifs.
Móðir hans var dóttir Hjörleifs Jónssonar,
d. 1686, og konu hans, Emerentiönu Árna-
dóttur. Séra Bjarni Gissurarson orti um
hann: „Hjörleifur sá sem húsin á í Hafnar-
nesinu slynga / er hann víst það öllum líst
afbragð Hornfirðinga.“34 Átt er við bæinn í
Nesjum, en 1674 fluttist Hjörleifur að Star-
mýri og ef til vill bjó hann siðast á Geit-
hellum. Hann var frá Bjarnanesi, sonur séra
Jóns Bjarnasonar, d. 1671,35 og fyrri konu
hans, Guðrúnar Hjörleifsdóttur.36 Einar pró-
fastur á Hofi skráði, að Emerentiana hefði
verið systir Sigríðar í Gautavík, konu Þórð-
ar Magnússonar.37 Meira sagði hann ekki.
Nú verður höfundur að játa vanrækslu sína:
Fyrir mörgum árum fletti hann í flýti
einhverjum blöðum í Þjóðskjalasafni og sá
seðil, sem á stóð, að Emma þessi hefði ver-
ið dóttir Árna, sonar Jóns prófasts Haka-
sonar. Miðanum gaf hann engan gaum eða
skráði neitt hjá sér. En ómögulegt er að
gleyma eða gera graut úr svo einfoldum
fróðleik, sem þar að auki er býsna góð
tilgáta. Seðillinn er sjálfsagt enn á sínum
stað, ef einhver vill leita.
33 Ibidem, nr. 3652.
34 Thott 473 4to 145vn.
33 Ættir Austfirðinga, nr. 6225.
36 Heimildir eru ósamhljóða, hvort séra Jón átti tvær eða
þrjár konur.
37 Ibidem, nr. 6093.
38 Ibidem, nr. 6058.
39 bidem, nr. 1555.
Svo er föðurætt Hjörleifs prófasts. Einar
prófastur á Hofi skráði, að Þórður á Star-
mýri hefði verið frá Gilsá í Breiðdal, sonur
Þorvarðar Höskuldssonar38 og fyrri konu
hans, Þorbjargar Arngrímsdóttur.39 Það eru
Eydalaætt og Njarðvíkurætt, sem hér þarf
ekki að rekja. En er þetta nú svo?
Séra Þórður Jónsson í Hítardal þekkti
ekkert annað barn Þorvarðar og Þorbjargar
en Finnboga.40 Engu nær var Steingrímur
biskup,41 sem reyndar er ungur höfundur í
samhenginu. Vitað er, að Þorvarður þessi
var ógiftur en þénandi í Eydölum 1626.
Hann var enn á lífi 11.1.1674 og seldi séra
Halldóri Eiríkssyni 15 hundruð í Gilsá.42
Prófastur Einar hafði varla óræka vitneskju
um öll Gilsárbörnin, sem hann taldi vera.
Hann skráði um Þórð: „Mun vafalaust vera
sá, er býr á Starmýri 1703.“43 Um Þorvarð:
„Mun vera sá, er býr á Búðum í Fáskrúðs-
firði 1703.“44 Svona skrifa ættfræðingar,
sem eru næsta vissir um ályktun sína en
finna henni ekki beinlínis stað í skjölum.45
Nálgast má viðfangsefnið öðru vísi. í
jarðabók 1695 segir við Geithella: „Þórður
Þorvarðarson erft eftir sinn föður 2 hundruð
í maí 1677 og eftir sinn bróður 1 hundrað
1679.“46 Það er Þórður á Starmýri. Enginn
alnafni þekkist.
Séra Jón Eiríksson í Bjarnanesi sendi
biskupi Brynjólfi bréf 22.1.1673. Þar er
40 AM 257 fol 218.
41 Lbs 183 4to 58.
42 AM 463 fol.
43 Ættir Austjirðinga, nr. 6059.
44 Ibidem, nr. 6060.
45 Þessi höfundur er reyndar hallur undir tilgátur prófasts
um Þorvarð á Búðum og Ulfheiði á Brimnesi. Ibidem,
nr. 6080.
46 AM 463 fol.
12