Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.2004, Síða 123

Grágæsir á Úthéraði
Gœsir kunna vel við sig á vatni. Ljósmynd: Halldór W. Stefánsson.
tegundanna í vortalningum er ákaflega
ójafnt, en gera má ráð fyrir að Héraðið sé
þeim öllum jafn þýðingarmikið.
Það var í vortalningu 1. maí 1990 að
fjöldi grágæsa fór í 1000 fugla á einum stað
og var þá orðrómur fyrir slíkum fjölda
staðfestur. Næsta tilvik þar sem fjöldi
grágæsa fór yfir 1000 fugla á einum stað
var 1. maí 1992. I þriðja skiptið sem fuglar
voru taldir í svo miklu magni var I. maí
1995. Fór þá Ijöldinn yfir 2000 grágæsir á
einum stað og verður slíkt að teljast frekar
sjaldgæft. Þau vor sem talið hefur verið á
Héraðinu að hluta til eða í heild hefur það
verið óalgengt að fjöldi fugla fari svo hátt á
einstaka stöðum (hlutfall: 1 staður af 255
töldum stöðum). Mun algengara er að fjöldi
fugla á einstökum stöðum sé á bilinu 400-
700 (hlutfall: 1 staðuraf51). Staðreyndin er
þó sú að mönnum er hættara við að nota
háar og órökstuddar tölur um fjölda fugla í
neikvæðum tilgangi. En það verður ekki
litið fram hjá því að svo mikill fjöldi gæsa
skilar til baka umtalsverðu magni af
lífrænum áburði þó augu sumra sjái ekki
grænka undan.
Vorið 1996 töldu nokkrir bændur á
Héraði að minna bæri á grágæsum á jörðum
sínum og sögðu sumir það stafa af þeirri
fælingu sem skotveiðar hefðu haft á fuglana
síðustu tvö til þrjú haustin á undan og þar af
leiðandi kæmi fuglinn minna í tún. Aðrir
töldu greinilegt að fúglunum hefði fækkað
jafnt í túni sem í úthaga. Það er ekki
meiningin að leggja mat á skoðanir
bændanna hér en ástæðulaust að horfa
framhjá þeim.
Með reglulegum talningum má fylgjast
með breytingum sem eiga sér stað hjá
tegund á einu ári. Sú fjölgun sem á sér stað
er í maí-júní ár hvert og mega grágæsirnar
ekki við því að það sé verið að veiða þær á
varptímanum eða í tilhugalífinu sem
stendur hæst við komu þeirra til landsins.
121