Úrval - 01.06.1955, Síða 40

38
ÚRVAL
skilið. Það er ekki gagnrýnin,
henni verður maður að taka og
tekur fúslega eins og hún er. Ef
maður er leikari og kemur fram
á leiksviði, verður maður að
taka þeirri gagnrýni sem fram
kemur. Okkar á milli get ég
sagt, já og við alla hlustendur,
að gagnrýnin á Heilagri Jó-
hönnu hér í Svíþjóð olli mér
vonbrigðum. Ég hef leikið svo
víða í þessari óperu, en
hvergi hef ég fengið jafn-
harða gagnrýni og hér. Ég
spyr sjálfa mig hver sé ástæðan.
Ég leik á sama hátt í öllum lönd-
um, og það getur varla verið svo
mikill munur á einstökum sýn-
ingum. Er það af því að Svíar
eru kaldlyndari en Suðurlanda-
búar, að Suðurlandabúar eru
móttækilegri, ef til villbarnlegri,
eða hrifnæmari en Svíar? Sitja
þeir kaldir eins og steinar og
vega og meta og eru meira fyrir
að gagnrýna en hrósa? Eða er
það af því að ég kem heim eftir
svona mörg ár og hef notið hylli
og frægðar úti í heimi? Hvað
kemur til, að þegar ég kem
heim skuli allt vera öðruvísi?
Þá er alltaf vitnað í máltækið,
að enginn sé spámaður í sínu
föðurlandi. Þetta er raunar ekki
í fyrsta skipti sem listamaður
kemur heim eftir að hafa verið
í útlöndum og kemst að raun
um, að gagnrýnin heima er
miklu óvægari en erlendis. Það
hef ég heyrt marga segja, mál-
ara, myndhöggvara, rithöfunda
og aðra leikara. Og þetta er
víðar en í Svíþjóð. Ég skal
nefna skemmtilegt dæmi. Eitt
sinn fyrir mörgum árum lékum
við Greer Garson í sinn hvorri
mynd sama árið. 1 Englandi og
Svíþjóð voru beztu leikkonurn-
ar valdar þetta ár. Greer Gar-
son vann í Svíþjóð, en ég í
Englandi.
Fr.: I Ameríku voruð þér,
að minnsta kosti fyrir öll
hneykslisskrifin, bæði heims-
kunn stjarna og átrúnaðargoð
allskonar fólks ?
B.: Já, eftir að ég fór frá
Ameríku var ég talin mikil leik-
kona, sem því miður hefði brot-
ið allar brýr að baki sér, en
siðgæðið var ekki talið til fyrir-
myndar. I Svíþjóð er þetta þver-
öfugt. Hér er ég talin hafa mik-
ið siðgæðisþrek, en vera ósköp
litil leikkona.
Fr.: Maður hugsar sér annars,
að þegar einhver verður frægur
eða ríkur, þá einangrist hann
að nokkru leyti frá umhverfi
sínu. Þeir sem umgangast hann,
verða ísmeygilegir og gera sér
allt far um að þóknast honum.
Á þennan hátt getur hann glat-
að möguleikum á að kynnast
fólki, sem fyrir listamann, leik-
ara og kannski enn frekar leik-
stjóra, getur haft mikla þýð-
ingu.
B.: Já, en það er mikið undir
manni sjálfum komið, hvernig
maður er gerður. Það er kannski
sérstök heppni fyrir okkur, að
maðurinn minn er svo ákaflega
velþekktur í ítalíu og er mann-