Læknaneminn - 01.04.2020, Qupperneq 119

R
it
rý
n
t
e
fn
i
S
ke
m
m
ti
e
fn
i
o
g
p
is
tl
a
r
11
9
mátti oft heyra skotbardaga í aðliggjandi
fátækrahverfi og götuhundar söfnuðust saman
og gengu um götur háskólagarðanna eins og
þaulskipulagðar lúðrasveitir.
KPH
Ríkisspítali Kingston liggur djúpt í fátækra-
hverfum „downtown Kingston“ og liggur á
milli tveggja þekktustu hverfanna í Kingston,
því alræmda Tivoli Gardens og Trenchtown.
Lengi hefur verið rígur á milli beggja hverfa
og líkist umhverfi þar í kring helst stríðssvæði,
með kúluförum á veggjum umhverfis
spítalann og tíðum skotbardögum á næturnar.
Kjartan gat einungis komist á spítalann í þar
til gerðri háskólarútu sem lagði af stað frá
háskólagörðunum kl. 06:30 með tilheyrandi
syfju og erfiðum og mátti ekki undir neinum
kringumstæðum fara út fyrir múra spítalans.
Ekki var sérstakt skipulag á þátttöku hans
á svæfingu/gjörgæslunni og fékk hann að
fylgja eftir og taka þátt í áhugaverðum
tilfellum. KPH er stærsta slysamóttaka
karabíska hafsins og koma að meðaltali 4-5
skotvopna áverkar á dag og þónokkuð mikið
af bíl- og mótorhjólaslysum.
Tölvusneiðmyndartækið á spítalanum var
bilað meðan á mánaðardvöl hans stóð og ef
grunur var um t.d. innankúpublæðingu þurfti
að reiða sig á klíníska skoðun því ekki var
heldur segulómtæki á spítalanum. Skortur var
á adrenalíni, ýmsum sýklalyfjum og svæfingar-
lyfjum og var áhugavert að sjá hvernig læknar
brugðust við þessum erfiðu aðstæðum.
Kjartani bauðst að taka næturvaktir um
helgar sem voru hvað erfiðastar en þá komu
mörg trauma tilfelli inn. Eina nóttina komu
tveir skotáverkar inn á sama tíma sem báðir
þurftu á bráðri aðgerð að halda. Eitt tilfellið
var 23 ára gamall maður sem hafði verið þátt-
takandi í gengjastríði og hafði verið skotinn
átta skotum úr hríðskotabyssu víðs vegar um
líkamann og þar á meðal fjórum í kviðinn.
Hann hafði misst mikið blóð við komu upp
á skurðstofu og hófust almennir skurðlæknar
höndum við að finna áverkana og var gerð
opin kviðaraðgerð. Svæfing var innleidd með
svokallaðri „rapid sequence induction“ aðferð
og var þar á meðal notað succinylcholine til
vöðvalömunar. Fyrir þann sem hefur ekki séð
verkun succinylcholine er nokkuð uggvænlegt
að sjá vöðvakippina sem geta fylgt, hvað
þá í tilfellum sem þessum og hló starfsfólk
á aðgerðarstofunni dátt þegar það sá hvað
Kjartani varð bylt við. Blóðeiningar voru af
skornum skammti og var venjulega gert ráð
fyrir hámarki 3 einingum á sjúkling, sem er
um 1.5L. Það dugði skammt fyrir manninn á
skurðarborðinu en honum blæddi hratt út. Þá
var gripið til plasma, vökva og vasopressora.
Plasma pokarnir voru frosnir og var það
hlutverk Kjartans að hlaupa með poka inn á
kaffistofu, hita í örbylgjunni, hlaupa með hann
inn og hengja upp og svo koll af kolli. Þrátt
fyrir allan vökvann fóru lífsmörk hrörnandi
og fór að bera á fjöllíffærabilun. Skurðlæknum
var þá gert vart við, þrátt fyrir að ekki hefði
náðst að finna alla blæðingarstaði og þeir
beðnir um að pakka kviðarhol fullt af grisjum
og loka fyrir. Manninum var haldið sofandi og
fluttur á gjörgæslu og af einhverjum ástæðum
handjárnaður af lögreglunni við sjúkrarúmið.
Kjartan frétti af því seinna að hann hafði verið
tekinn aftur í aðgerð og náðist að finna alla
blæðingarstaði og útskrifaðist hann nokkrum
dögum síðar – ótrúlegt en satt.
Óopinbert samhljóða álit virtist ríkja meðal
jamaískra lækna að glæpamenn sem væru
undir áhrifum marijúana þegar þeir væru
skotnir vegnaði af einhverjum ástæðum betur
en öðrum, en þarfnast sú kenning væntanlega
frekari rannsókna.
Kjartan fékk að taka ríkan þátt í starfinu á
deild inni og fékk að intubera þó nokkuð,
inn leiða svæfingu í samráði við sérfræðinga
og sinna starfi svæfingahjúkrunarfræðings
á meðan á aðgerðum stóð. Læknar og
hjúkrunarf ræðingar á deildinni voru mjög
hæf og höfðu séð margt og upplifað og þurftu
að gera sitt besta með þann tækjabúnað sem
þeim stóð til boða. Flest höfðu þau stundað
nám við Háskóla Vestur-Indíu og eru það
einungis færustu nemar karabíska hafsins sem
komast inn í læknadeild og fara þau venjulega
til Englands eða Bandaríkjanna til að klára
sérfræðinám.
Háskólasjúkrahúsið
Háskólasjúkrahús Vestur-Indíu (UWI) er
stað sett í útjaðri háskólasvæðisins, ekki langt
frá hverfinu August Town þar sem ekki er
óalgengt að heyra byssuhvelli að næturl agi.
Það hefur að geyma fjölbreyttustu og sér-
hæfðustu heilbrigðisþjónustuna á karabíska