Fróðskaparrit - 01.01.1958, Blaðsíða 43

Heilsustandurin hjá børnum í Eiðis læknadømi
49
undantikið, altíð á hálsinum, og lítil. Eingin eitlatroti, ið
komin var av tuberklum. Eygnasjúkur koma heldur ikki uppí
her, hóast mong børn eru roynd við talvu Snellans. Við
tað at hesi 727 børnini eru máld og vigað bert einaferð,
er ógjørligt við hvørt einstakt barn at siga tyngdina, sum
hon átti at verið, samanborin við hæddina; neyðugt verður
tí at lata hesi tøl fara.
Niðan fyri skulu nú verða tikin fram nøkur rannsóknar*
úrslit. Tað má longu verða sagt, at orðið rachitis (eingilsk
sjúka) kemur ikki fyri í hesi grein. Av teim mongu eyð*
kennum við hesi sjúku eru sera fá — kann vera eingi —
ið ikki eins væl stava frá øðrum brekum. Um mong sjúk*
brøgdini er nú — mótsett fyrr — álvarsom ósemja, eisini
millum teir kønastu: Summir siga, at brøgdini einki hava
við rachitis at gera, aðrir afturímóti halda, at tey — kann
henda við einstøkum undantøkum — ivaleyst vísa, at barnið
hevur hesa sjúku, ella at hon hevur sett varandi merki. Teir
eru mangir, ið vilja hava sveitavatnið kannað, áðrenn sjúk=
an verður avgjørd. Lukkutíð er henda rannsókn ikki neyðug
fyri viðgerðina; tí øll børn í Føroyum, bæði bróstabørn og
koppabørn, eiga at fáa lýsi bæði vetur og summar.
Høvundurin hevði í 1945 verið lækni á Eiði í 25 ár og
hevði tí í varðveitslu sjúkadagbøkur um at kalla hvørt ein*
asta barn, nýføðingarnir undantiknir. Arbeiðið byrjaði tí
við einum úrdrátti úr hesum dagbókum. Tað sum nú kem*
ur, er tí ein frágreiðing um tað, ið fram kom við reglubundnu
kanningunum, samanbornum við upplýsingum úr dagbók*
unum. I mongum førum er hetta tí heilsustandur barnsins
frá føðing til kanningardagin.
í hesum bygdum, ið talan er um, vórðu 8 ferðir bornir
í heim tvíburðir, ið allir høvdu verið uppi í her, høvdu
teir livað ella verið heima. Hjá tvinnum av tvíburðunum
vóru bæði børnini gentur og hjá øðrum tvinnum dreingir.
Fimtu tvíburðarnir vóru drongur og genta. Har umframt
hevði ein stór genta, ið enn ikki hevði fylt 15 ár, tvíburar*
systur, ið tænti í eini bygd uttan fyri Eiðis læknadømi, og
4