Fróðskaparrit - 01.01.1958, Blaðsíða 84
90
Atlantssiðir — Atlantsorð
eg at finna upphavssniðið. Her royna vit kortini sum fræg=
ast at koma eitt sindur á leið, í hvussu er royna vit at vísa
fólki á, at hitt norrøna tilfarið er væl meira margtáttað,
enn higartil hevur verið hildið. Mirkjalli, hetta navnið á
etandi tara, er ikki til í Noregi, og heldur ikki veit nakar
av, at menn fyri eystan hav nakrantíð hava etið hetta slagið
— sum íslendingar, føroyingar, hjaltar, orknoyingar, suður*
oyamenn og írar.
Um Alaria (tang), sum er og var høvuðsátutari í Før=
oyum, sigur Svabo so í Indb. (560): «Teng, fucus escuU
enlus. Egentligen kaldes Stammen selv Tambjødla, de ved
samme hængende Trævler, eller Spirer, Kraaka, og Bladet
med Stilken Teng.» Vit kunnu undrast á, at mirkjalli ikki
er nevndur her, og at orðabókarhandritini hava so lítið at
siga okkum frá orðinum og týdningi tess. M (fyri 1790)
hevur bert: «Mirkjadla, s. f.», S1 (eftir 1800): «Mirkjadla,
s. f. Tangstængel, scopus algæ»; týðingin í A3 (ískoyti til
S1) er skilliga tikin frá J. Landt (sí seinni): «Ribbenet i
Teng, som gaaer langs ud i Midten af Bladet, costa per
medium longitudinale folii esculenti exiens.» So statt sæst,
at Svabo (tað sama hevur verið við N. Mohr) hevur hildið
orðið vera kvennkyn — og at hann hevur lítið vitað um
merkingina. Meira veit J. Landt (1800; bls. 230) at siga
okkum: «Fucus esculentus, f. Teng, paa dansk: Spiiselig
Tang, Stammen kaldes Tambjødla, Bladene Kraaga, og Riib*
benet, som gaaer langs ud i Midten af Bladet hedder
Mirkjadlur. Baade Stammen og Ribbeenet spises begjerligen
af Rige og Fattige; det tynde Blad, som følger op ved
begge Sider af Ribbeenet bortskjæres, det øvrige har da en
behagelig Smag, helst om den er taget paa de Steder, hvor
Strømmen løber stærk. Naar den er frisk, er den bruunagtig
og som en Brusk at bide paa. Nogle slaaer kogende Vand
derpaa, hvorved den faaer en smuk grøn Farve og bliver
noget sejere og blødere. ..» H. C. Lyngbye (Rariora Cos
dana, bls. 229) hevur — sum orbabók Svabos — orðið
«mirkjalla» sum kvennkynsorð: «Ad Færoensibus come<